Jóhanna Rakel Jónasdóttir er ein Reykjavíkurdætra en hún er líka önnur tveggja meðlima hljómsveitarinnar Cyber, fyrrverandi fimleikastjarna og skóhönnuður. Hún ólst upp í Bandaríkjunum og Rússlandi og segir dvölina í Rússlandi hafa haft mikil áhrif á lífssýn sína. Jóhanna Rakel byrjaði að æfa fimleika í Bandaríkjunum en alvaran tók við í Rússlandi. Heragi ríkti og hún var lamin með inniskó ef hún gerði hlutina ekki rétt.
Jóhanna Rakel vinnur í Bókabúð Máls og menningar og þar mæli ég mér mót við hana að loknum hektískum vinnudegi. Á meðan við röltum niður í Bankastræti í blíðunni gerir hún sér ferð yfir götuna til að drepa í sígarettunni í þar til gerðu stubbahúsi og ég hef á orði að hún sé vel upp alin. Hún hlær og á meðan við setjumst inn á Kaffitár, pöntum okkur kaffi og komum okkur fyrir segir hún mér frá uppvexti sínum, sem er ekki beint eftir A4 uppskriftinni.
„Ég fæddist hér á Íslandi, flutti níu mánaða til Bandaríkjanna þar sem ég bjó til sex ára aldurs. Þá flutti fjölskyldan heim, eftir stutt stopp í Belgíu og Búlgaríu, en endaði síðan í Rússlandi þegar ég var átta ára og þar bjuggum við í tvö ár í Moskvu. Mamma og pabbi unnu þá bæði fyrir Actavis og þar sem pabbi talar rússnesku var hann sendur þangað.“
Harkaleg þjálfun í Rússlandi
Dvölin í Moskvu var á margan hátt erfið, sérstaklega til að byrja með, en Jóhanna er samt þakklát fyrir þá reynslu. „Í stað þess að senda okkur í enskumælandi skóla sendu foreldrar mínir okkur systkinin í almenningsskóla og ég verð að viðurkenna að við grétum í tvo mánuði vegna þess að við skildum ekki orð af því sem þar fór fram. Við vorum reyndar með barnapíu sem hjálpaði okkur með rússneskuna og eftir á að hyggja var þetta mjög fínt. Maður átti reyndar litla samleið með þessum krökkum, sum þeirra voru byrjuð að reykja átta ára og önnur farin aðganga í G-strengjum og ég var bara alls ekki að skilja þetta. Ég held ég hafi þroskast dálítið hratt á þessum tveimur árum, sem er bara gott mál.“
Jóhanna Rakel hafði byrjað að æfa fimleika í Bandaríkjunum en það var ekki fyrr en í Rússlandi að þær æfingar urðu alvarlegar. „Ég var í einhverjum krílahópi í Bandaríkjunum frá tveggja ára aldri og í Rússlandi hélt ég áfram að æfa og þar var maður sko tekinn í gegn og kennt allt frá grunni upp á nýtt. Ég lifði á þeirri tækni sem ég lærði þar þegar ég var níu ára alveg þangað til ég hætti í fimleikunum átján ára.“
Spurð hvort heragi hafi ríkt í þjálfuninni játar Jóhanna því. „Ég var reyndar hjá mjög líbó þjálfara, en maður var alveg laminn með inniskó af og til og svona. Það var ekki eins harkalegt og það hljómar, það var rétt danglað í mann annað slagið ef maður gerði hlutina ekki rétt, maður grét meira af skömm yfir því að verðskulda skammir heldur en af því að maður fyndi til.“
Bóhemalíf í Pétursborg
Eftir tveggja ára dvöl í Moskvu flutti fjölskyldan heim og hefur búið hér síðan, en þegar Jóhanna var átján ára fór hún ein til Pétursborgar þar sem hún bjó og æfði í þrjá mánuði. „Ég var að reyna að komast á heimsmeistaramótið og ákvað að fara til Rússlands í þriggja mánaða æfingabúðir. Eftir að hafa verið þar í einn og hálfan mánuð fékk ég að vita að ég kæmist ekki á heimsmeistaramótið, og varð ógeðslega sár, en samdi við þjálfarann þar að ég fengi að æfa aðeins minna og hefði tíma til að skoða mig um og kynnast Pétursborg. Það var æðislegt að vera átján ára, ein í Rússlandi, skoða söfn og skemmta sér og lifa einhverju rómantísku bóhemalífi. Samfélagið þar er reyndar allt, allt öðruvísi en hér. Ég var þarna á þriðja ári í menntaskóla, farin að fá áhuga á pólitík og orðin brjálaður femínisti, en það var ekki í boði að halda fram slíkum skoðunum þarna. Það ríktu hræðilegir fordómar bæði gagnvart konum og samkynhneigðum og það var sama hvað ég reyndi að rökræða við fólk það bara hristi hausinn. Þessar skoðanir eru innprentaðar frá blautu barnsbeini og enginn leið að fá fólk til að sjá hlutina öðruvísi. Í minni kynslóð eru samt einhverjir að verða opnari fyrir þessu og ég gef þessu þrjátíu ár til breytast. Þetta var auðvitað dálítið sjokk, en hefði örugglega verið mun meira sjokk ef ég hefði ekki búið þarna áður.“
Æft fjóra tíma á dag
Spurð hvort ekki hafi verið erfitt að aðlagast íslensku samfélagi þegar hún flutti heim níu ára gömul segist Jóhanna ekki hafa fundið mikið fyrir því. „Nei, nei, ég var orðin vön því að þurfa alltaf að vera að kynnast nýju fólki, var í sex grunnskólum og lengsta samfellda skólagangan var þrjú og hálft ár í MH. Ég held að það að skipta svona oft um skóla hafi gefið mér ákveðið forskot, maður lærði að aðlagast nýjum hópum eins og skot. Ég held ég hafi frekar grætt á því en hitt.“
Fimleikarnir héldu áfram að vera rauði þráðurinn í lífi Jóhönnu eftir að hún flutti heim, titlarnir hrönnuðust upp, hún varð oft Íslandsmeistari og einu sinni Norðurlandameistari á jafnvægisslá. „Það var þegar ég var fjórtán ára og kom mér mjög á óvart að vinna. Ég stóð á palli og fékk medalíu á meðan þjóðsöngurinn var spilaður og ég vissi ekkert hvernig ég átti að vera. Held ég hafi bæði hlegið og grátið. Þetta var mitt glory moment.“
Fimleikaæfingarnar tóku mest af tíma Jóhönnu öll uppvaxtarárin og hún segist í dag ekki skilja hvernig hún hafði tíma til að sinna nokkru öðru. „Það voru æfingar í fjóra tíma á dag, sex daga vikunnar og manni fannst það bara eðlilegt. Þegar ég lít til baka finnst mér þetta fáránlegt og skil ekki hvernig ég nennti þessu svona lengi, en þetta var bara eðlilegur hluti af deginum, jafn eðlilegt og að fara í sturtu. Mér þykir vænt um þennan tíma og verð voðalega glöð þegar ég fæ skilaboð á Facebook frá tólf ára fimleikastelpum sem segja að ég sé hetjan þeirra. Það er voða sætt og gaman.“
Allt í einu komin í hljómsveit
Eftir að hún kom heim frá Pétursborg ákvað Jóhanna að hætta í fimleikunum en var ekki aðgerðalaus lengi því nokkrum vikum síðar var hún komin í hljómsveitina Reykjavíkurdætur. Hvernig vildi það til? „Ég datt algjörlega óvart inn í hana. Þegar ég kom heim frá Pétursborg hringdi vinkona mín, Salka Valsdóttir, í mig og tilkynnti mér að við ættum að spila á tónleikum eftir viku. Árið áður höfðum stofnað grínhljómsveit sem við kölluðum Cyber og átti að vera pönk/trash metal band, en ég kunni ekki á nein hljóðfæri, kunni ekki að syngja og við höfðum aldrei samið nein lög svo þetta símtal kom mér algjörlega á óvart. Salka sagði mér að hafa ekki áhyggjur af því, við myndum bara rappa. Það leist mér ekkert á, harðneitaði að taka þátt og svaraði ekki símtölum frá henni í þrjá daga. Ég ætlaði sko ekki að fara að gera mig að fífli á einhverjum tónleikum. Henni tókst samt að sannfæra mig, við bjuggum til lag á einni kvöldstund og viku síðar steig ég á svið í fyrsta sinn. Þetta var í október 2013 og viku síðar var ég komin í hljómsveit, sem hefur verið mjög skemmtileg reynsla. Ég þakka líka rappinu það að ég lagðist ekki í þunglyndi eftir að hætta í fimleikunum. Reykjavíkurdætur urðu til fyrir þriðja kvennarappkvöldið og lagið Reykjavíkurdætur átti bara að vera auglýsing fyrir þann viðburð, við vorum ekkert búnar að ákveða nafn eða neitt. Lagið var sett á netið og morguninn eftir vaknaði ég við einhverja Vísisfrétt um að ég sé í hljómsveit sem heiti Reykjavíkurdætur. Þannig að fjölmiðlar bjuggu eiginlega þessa hljómsveit til.“
Jóhanna Rakel og Salka sögðu þó ekki skilið við Cyber, sem þær nefndu í höfuðið á uppáhaldsvaralitnum sínum, og eru nú að vinna að plötu. „Já, trash metal hljómsveitin okkar breyttist í rappband á einni nóttu og nú erum við á fullu að vinna að plötu. Við ætluðum að gefa hana út núna í lok sumars, en ég held það dragist framundir jól. Okkur langar að gera þetta almennilega og erum svona að feta okkur áfram í plötubransanum, sem við kunnum auðvitað ekkert á. Stefnan er að gefa út fimm laga smáskífu og það vonandi bara gengur upp.“
Krosssaumur á skó
Jóhanna lauk stúdentsprófi í vor en segist ekki hafa tekið neina ákvörðun um í hvaða nám hún fer í framhaldinu. Hún er þó nokkuð viss um að það muni tengjast list á einhvern hátt því auk tónlistarinnar hefur hún mikinn áhuga á leiklist og var oddviti leikfélags MH á síðasta ári sínu þar. „Núna beinast öll spjót að einhverju listrænu en það breytist á tveggja vikna fresti. Ég hlustaði til dæmis á ræðu Sóleyjar Tómasdóttur á Druslugöngunni og ákvað á staðnum að fara út í pólitík, en ég veit nú ekki hvort það verður ofan á. Ég hef alltof mikinn áhuga á öllu til að geta einbeitt mér að einhverju einu, en kannski róast maður eitthvað á næstu árum og getur ákveðið sig. Þangað til ætla ég bara að vinna og halda áfram í tónlistinni. Ég er líka nýbúin að leigja mér vinnustofu og er byrjuð að föndra við að hanna skó. Tek gamla skó sem eru vel nothæfir en fólk búið að fá leiða á og pimpa þá upp, krosssaumaði til dæmis áklæði og festi á eina, litaði aðra bleika og setti á þá helling af demöntum. Ég veit ekkert hvort einhver vill nota svona skó, en þeir eru þá allavega flott skraut uppi í hillu.“
Spurð hvað af þeim ólíku aðstæðum sem hún ólst upp við hafi haft mest áhrif á hana dæsir Jóhanna Rakel og í fyrsta sinn í viðtalinu kemur á hana smá hik. „Ég held það sé bara blanda af því öllu. Ég man lítið eftir árunum í Bandaríkjunum en hef komið þangað nokkrum sinnum síðan og held ekki að það samfélag henti mér, ég er að reyna að komast frá þessari neysluhyggju, vera umhverfisvæn og reyna að hafa áhrif á að breyta heiminum í rétta átt. Sem þenkjandi fullorðna manneskju hafði dvölin í Rússlandi mest áhrif á mig, þar fékk maður svo mikla andstöðu við skoðanir sínar að maður varð að læra að berjast fyrir þeim, vera með allar staðreyndir á hreinu og standa fyrir sínu. Auðvitað var líka mikil reynsla að búa ein í Rússlandi og þurfa að díla við það að rifja upp tungumál, læra að kaupa í matinn og sjá um sig sjálf. Þar er neysluhyggjan líka allsráðandi sem mér fannst ekki aðlaðandi, allt snýst um að eiga nýjasta símann og fínustu fötin og ég komst nær því að vita hvað mig langar ekki að lífið snúist um. Mér finnst samt ekkert land eða einhver menning verri en önnur, maður þarf bara að læra á hana. Ég þakka mikið fyrir það að hafa alist upp á svona mörgum stöðum, það kenndi manni að takast á við alls konar aðstæður og vera ekki hræddur við að reyna eitthvað nýtt.“
Önnur spurning sem setur Jóhönnu aðeins út af laginu er hvernig hún sjái líf sitt fyrir sér eftir fimm ár. „Úff, ég veit það ekki. Vonandi verð ég komin í háskólanám, eða allavega búin að finna einhvern farveg, kannski í listnámi, kannski í pólitík, kannski bílaframleiðandi, hver veit, það er allt opið. Vonandi held ég bara áfram á þeirri braut að hugsa um umhverfið, hugsa um aðra og vera upptekin. Ég held að það eina sem ég geti svarað fyrir víst um það hvar ég verði eftir fimm ár sé að ég verði örugglega upptekin við að gera það sem mér finnst skemmtilegast þá. Það finnst mér alveg nauðsynlegt.“
Friðrika Benónýsdóttir
ritstjorn@frettatiminn.is
The post Lamin með inniskó svona af og til appeared first on FRÉTTATÍMINN.
