Fréttatíminn átti einstaklega ánægjulega heimsókn á Hrafnistu í Reykjavík í tilefni af 100 ára kosningaafmæli kvenna. Þar hitti blaðamaður
fyrir nokkrar konur sem voru tilbúnar að deila minningum tengdum kvennafrídeginum, þann 24. október árið 1975. Fljótlega kom í ljós að minningabanki þessara mætu kvenna gæti fyllt merkilegan bókaflokk en hér er drepið á nokkrum brotum.
Fyndið að sjá pabba með barnavagna
„Það er allt annað að vera ung kona í dag, það eru svo miklu meiri möguleikar, meiri fjárráð og meiri möguleikar á að mennta sig. Ég hugsa að ég hefði farið í hjúkrun hefði ég haft tækifæri til þess.“
„Það var svo stórkostlegt að fara niður í bæ á kvennafrídaginn og sjá allar þessar konur úti á götu. Og það er alveg stórkostlegt hvað Kvennalistinn áorkaði miklu. Þær umbyltu samfélaginu. Í dag hjálpa karlmenn konum með börnin og heimilsstörfin, þetta er alveg hreint ótrúlegt, þeir skipta meira segja á bleium. Þetta er svo ótrúlegt! Og barnaheimilin eru út um allt núna. Ég gleymi því aldrei þegar ég fór í göngutúr niður Laugaveginn með gönguklúbbnum mínum fyrir nokkrum árum þegar við mættum nokkrum pöbbum með barnavagna! Þetta hefði aldrei nokkurn tíma sést hér áður. Við vorum allar svo hissa að við fórum bara að hlæja.“
Kristín Einarsdóttir. „Ég er 91 árs gömul og er fædd í Reykjavík. Ég hætti í skóla eftir fermingu og fór að vinna á saumastofu. Svo gifti ég mig þegar ég var tvítug og við áttum saman þrjú börn. Ég var heimavinnandi þar til ég missti manninn minn. Svo giftist ég aftur 1973 og stofnaði stuttu síðar gistiheimili við Flókagötuna, fyrsta gistiheimilið í Reykjavík.“
Vitum ekki hvað það er að mega ekki vera manneskja
„Móðir mín hét Einara Ingileif Jensína Pétursdóttir og var úr Flatey en ég fékk ekki að alast upp með henni. Ég fæddist um tvöleytið en var tekin frá henni um fimmleytið og send í fóstur í Skáleyjar svo við kynntumst ekki fyrr en ég var komin á fermingaraldur. Einn daginn flaggaði móðir mín og ég skildi ekkert í því af hverju. Ég spurði hana hvað væri í gangi þar sem enginn í eyjunni átti afmæli. Þá sagði mamma mín þetta; „19. júní er mér heilagri en það. 19. júní fögnum við því að konur fá að kjósa til þings. Því mamma mín vissi hvað það var að vera kona sem litið var niður á, eins og hvert annað húsdýr. Eftir að mamma fékk að kjósa fannst henni hún verða meiri manneskja. Í dag vitum við ekki hvað það er að vera píndur áfram og mega ekki vera manneskja.“
„Hér er gott að vera. Ég er orðin blind og get því miður ekki lesið lengur en ég hef afskaplega gaman af sögum þó mér sé ekki sú list léð að ljóða til þín bögu.“
Inga Jóhannesdóttir, fædd í Flatey á Breiðafirði en ólst upp í Skáleyjum. Ekkja, átti eina dóttur sem lést þrítug. Vann í fiski og sem aðstoðarverkstjóri í Hraðfrystistöðinni.
Jafnrétti fer aftur á bak og áfram
„Ég gifti mig 21 árs og bjó svo eitt og hálft ár í Kaupmannahöfn þar sem maðurinn minn var að nema. Ég ætlaði líka að nema og langaði að sækja um í „Haandarbejdets Fremme“, sem er geysilega fjölbreyttur handavinnuskóli, en maðurinn minn vildi það ekki svo það varð ekkert úr því. Hann vildi frekar að ég færi í tækniteiknun en mig langaði ekkert til þess. Eftir að við skildum fór ég að vinna skrifstofuvinnu og börnin fengu sem betur fer pláss á barnaheimili.“
„Ég held að jafnrétti fari aftur á bak og áfram og mér finnst þetta vera endalaus leikur hjá körlum sem þykjast hafa áhuga á því að konur fái jafn laun og karlar, því óvart eru þeir alltaf 10% ofar. En við erum sem betur fer komin langan veg frá þeim tíma þegar vinnukonan átti að þjóna þremur eða fjórum karlmönnum eftir að hafa unnið allan liðlangan daginn. Ég man vel eftir kvennafrídeginum og alltaf þegar það eru sýndar myndir þaðan fer ég alltaf að leita að mér.“
Guðbjörg Lilja Guðjónsdóttir. Reykvíkingur, fráskilin, á 3 börn.
Ætla að vera karl í næsta lífi
„Mér finnst kvennabaráttan ekki hafa skilað miklu, það er alltaf verið að berjast en kaupið í kvennastéttum er enn miklu lægra. En baráttan er mikilvæg og verður að halda áfram. Þær konur sem halda að jafnrétti sé náð hljóta að fá mikla hjálp utan frá. Þær vita heldur ekki hvað það er að þurfa að taka börnin með sér í kuldagöllum út í fjós í skítakulda og láta þau hanga í rólu á bás. Þegar krakkarnir voru litlir þurftum við að stía af einn básinn í fjósinu þar sem við geymdum þau á meðan ég mjólkaði. Það var allt handmjólkað því við vorum hætt með kýrnar þegar vélarnar komu, svo það er nú kannski ekki skrítið að skrokkurinn sé að yfirgefa þessa glóru sem er eftir hér uppi.
Það var ekkert annað í boði á þessum tíma. Þegar ég byrjaði að búa átti ég enga þvottavél heldur sápuþvoði á bretti í bala á eldavélinni en fór svo í á sem var um kílómetra frá bænum til að skola þvottinn. Þetta var eina heimilisstarfið sem maðurinn minn hjálpaði mér með, því þvotturinn var svo þungur að ég gat ekki borið hann sjálf.“
„Ég ætla að vera karl í næsta lífi og þá á maðurinn minn að vera konan mín. Þá sér hann hvernig það er að vera ein með börnin og býlið á meðan ég er að vinna annarsstaðar.“
„Á kvennafrídaginn var sláturtíð og þá var ég að vinna í sláturhúsinu í Djúpadal. Sumar konurnar tóku sér frí en ég bara nennti því ekki.“
Hulda Heiðdal Hjartardóttir, bóndi í Fljótshlíð, fædd og uppalin í Vífilsdal í Dalasýslu. Ekkja, á 3 börn.
Ógleymanlegur dagur
„Það var algjörlega dásamlegt að fara niður í bæ á kvennafrídaginn, ég hef aldrei upplifað annað eins. Ég var með drenginn lítinn en maðurinn minn kom að sjálfsögðu heim og tók yfir heimilið. Ég fór með bestu vinkonu minni, Maríu Jóhönnu Lárusdóttur sem var líka kennari, í bæinn en maðurinn hennar kom líka heim úr vinnunni. Við bara kvöddum og sáumst ekki aftur fyrr en um kvöldið. Það var ótrúleg þátttaka og mikill hugur í konum en það sem stendur upp úr er þegar við heimsóttum aldraða ömmu vinkonu minnar sem var komin yfir nírætt. Svo þegar við komum heim þá beið okkar málsverður, svo þeir stóðu sig nú vel karlarnir. Í minningunni er þetta algjörlega ógleymanlegur dagur.“ Anna Sigríður Árnadóttir, fyrrverandi menntaskólakennari. „Ég er fædd og uppalin á Sauðárkróki en ólst upp á Siglufirði þar til ég fór til náms á Akureyri 15 ára. Þar kynntist ég manninum mínum sem ég á tvö börn með, og við eigum gullbrúðkaup á næsta ári.“
Mikilvægt að fá að hafa skoðun
„Á kvennafrídaginn fór ég upp á Landspítala til að lesa fyrir systurson minn sem lá þar fótbrotinn. Kvennabaráttan hefur aldrei náð því að blómstra en samt sem áður hafa konur unnið mikið á, en þær mega gera betur. Ég var óskaplega hreykin þegar ég fékk fyrst að kjósa. Það voru forsetakosningar þegar séra Bjarni, fermingarpresturinn minn, var í framboði. Ég kaus hann og mér fannst það æðisleg upphefð. Mér finnst skömm að því að krakkar séu ekki að nýta kosningaréttinn. Þeir virðast ekki hafa skilning á því hvað kosningarétturinn er. Þetta er mikill réttur sem manni er gefin og það má ekki misvirða hann. Þetta er það sem við byggjum allt á og þar sem allir geta lagt fram sína skoðun og skoðun manns er heilög. Það er svo mikilvægt að fá að hafa skoðun og það þarf að berja það inn í unga fólkið í dag.“
Erla Kristjánsdóttir, fædd og uppalin í Reykjavík. „Ég er ekkja og átti engin börn en ég hef unnið mikið með börnum og elska að vera í kringum börn. Ég hef unnið ýmis störf fyrir borgina en lengst af vann ég í Langholtsskóla þar sem ég skúraði og var gangavörður í 31 ár.“
Misréttið er á mörgum stöðum
„Ungar konur í dag eru miklu frjálsari. Þær geta gert hvað sem þær vilja. Það var ekkert ýtt á stúlkur að mennta sig hér áður fyrr. Á kvennafrídaginn gengum við vinkonurnar saman niður í bæ úr Sigtúninu. Miklu seinna eftir að þessi vinkona mín dó var maðurinn hennar að taka til í gömlum kössum og þá kom í ljós blaðaúrklippa með mynd frá deginum og við vorum á myndinni.“
„Ég veit ekki hvort það skiptir einhverju máli að halda upp á þetta kosningaafmæli, pólitíkin er öll svo vitlaus. En konur eru misjafnar eins og karlar, gáfunum er allsstaðar misskipt. Það eru ekki allir eins og svo er ríkidæmið nú meira hjá sumum en öðrum. Misréttið er á svo mörgum stöðum. En mér finnst mikilvægt að minnast þess sem konur gerðu innan veggja heimilisins, það er ekki metið til fjár.“
Arnfríður Snorradóttir. „Ég er fædd í Reykjavík en var alin upp á Burstafelli í Vopnafirði. Móðir mín gerðist þar ráðskona í sveit því faðir minn dó þegar ég var ársgömul. Ég fór í Húsmæðraskólann í Reykjavík 18 ára gömul og giftist svo strák úr sveitinni þegar ég var tvítug. Við bjuggum í Reykjavík þar sem við áttum fimm börn.“
The post Fyndið að sjá pabba með barnavagna appeared first on FRÉTTATÍMINN.