Quantcast
Channel: Fréttatíminn
Viewing all 7652 articles
Browse latest View live

Plata ársins kom frá Ástralíu

$
0
0

Ástralska hljómsveitin Tame Impala á bestu plötu ársins 2015. Platan, Currents, bar af í vali sérfræðinga Fréttatímans.

Currents er þriðja plata Ástralanna í Tame Impala og hefur hún hlotið lof tónlistarunnenda um allan heim. Tónlist sveitarinnar er fjölbreytt blanda af sýrupoppi og -rokki, raftónlist og ýmsu fleiru og stendur vel undir titlinum plata ársins. Í öðru sæti er Íslandsvinurinn Sufjan Stevens sem gaf út sína sjöundu breiðskífu í ár. Í því þriðja er rapparinn Kendrick Lamar með plötuna To Pimp a Butterfly. Plata Kendricks er besta plata ársins samkvæmt samantekt Albumoftheyear.org, en á síðunni eru teknir saman allir árslistar stóru fjölmiðlanna úti í heimi.

Meðal þeirra sem nefndir voru í vali sérfræðinga Fréttatímans en komust ekki á topp tíu voru plötur Drake, Gaz Coombes, Justin Bieber, Bob Dylan og Asap Rocky. Alls voru 66 plötur nefndar að þessu sinni.

24365 - tame impala currents
1. Tame Impala – Currents 48 stig
2. Sufjan Stevens – Carrie & Lowell 32 stig
3. Kendrick Lamar – To Pimp a Butterfly 30 stig
4.-5. John Grant – Grey Tickles, Black Pressure 17 stig
4.-5. Grimes – Art Angels 17 stig

24365 - father john misty I Love You Honeybear
6.-7. Father John Misty – I Love You, Honeybear 16 stig

24365 - julia holter
6.-7. Julia Holter – Have You in My Wilderness 16 stig
8. Beach House – Depression Cherry 14 stig
9. Jamie xx – In Colour 9 stig
10.-12. Courtney Barnett – Sometimes I Sit and Think, and Sometimes I Just Sit 7 stig
10.-12. Róisín Murphy – Hairless Toys 7 stig
10.-12. Wilco 4 Star Wars 7 stig

 

Um kosninguna:

25 einstaklingar sendu inn topp 5 lista. Efsta sæti gaf fimm stig, annað sæti fjögur stig og svo koll af kolli. Þessir tóku þátt: Alexandra Kjeld, Arnar Eggert Thoroddsen, Ásgeir Eyþórsson, Benedikt Reynisson, Björn Teitsson (Fréttablaðið), Dana Rún Hákonardóttir, Doddi litli (Rás 2), Dr. Gunni, Egill Harðar (Rjóminn.is), Frosti Logason (X-ið 977), Grímur Atlason (Iceland Airwaves), Hannes Friðbjarnarson (Fréttatíminn), Helga Þórey Jónsdóttir, Henny María Frímannsdóttir (Iceland Airwaves), Höskuldur Daði Magnússon (Fréttatíminn), Jóhann Ágúst Jóhannsson, Kjartan Guðmundsson (Rás 1), Matthías Már Magnússon (Rás 2), Ólafur Páll Gunnarsson (Rás 2), Óli Dóri (Straumur), Ósk Gunnarsdóttir (FM957), Steinar Fjeldsted (Albúmm.is), Trausti Júlíusson, Úlfhildur Eysteinsdóttir (RÚV), Þór Tjörvi Þórsson.

The post Plata ársins kom frá Ástralíu appeared first on Fréttatíminn.


Mið-Ísland byrjar árið með látum

$
0
0

Mið-Ísland heilsar árinu 2016 með glænýrri uppistandssýningu í Þjóðleikhúskjallaranum. Ari Eldjárn, Bergur Ebbi, Björn Bragi, Dóri DNA og Jóhann Alfreð mæta aftur til leiks með splunkunýtt og brakandi ferskt uppistand. Sýningar hópsins í Þjóðleikhúsinu eru vinsælustu uppistandssýningar Íslands frá upphafi en seinustu 3 ár hafa meira en 180 sýningar farið fram fyrir fullu húsi og hafa yfir 35.000 áhorfendur mætt og hlegið sig máttlausa.
Jóhann Alfreð, meðlimur Mið-Íslands, segir það með ráðum gert að hefja sýningar í janúar. „Við lítum svo á að á þessum tíma þurfi landinn á smá gríni og sáluhjálp að halda einna helst,“ segir hann. „Í janúar eru hátíðarhöld yfirstaðin og ekkert stendur eftir nema kreditkortareikningurinn og myrkrið. Við búum að því að vera búnir að setja okkur í ákveðnar stellingar í góðan tíma svo þunglyndið nær ekki til okkar,“ segir Jóhann. „Búnir að prufukeyra prógramið, en auðvitað þjáumst við eins og aðrir á þessum árstíma.“
Ari Eldjárn hefur verið einna mest áberandi í uppistandslífi Íslendinga undanfarin ár og hann er einn vinsælasti uppistandari landsins. „Ari er svona okkar Diana Ross á meðan við erum hinar í Supremes,“ segir Jóhann. „Mið-Ísland er nett eins og hljómsveit. Bergur Ebbi setti saman þennan hóp þegar Sprengihöllin hætti og ég held að hann hafi viljað vera áfram í hljómsveit án þess þó að þurfa að spila á hljóðfæri.“
Sýningin „Lengi Lifi Mið-Ísland“ sló eftirminnilega í gegn síðasta vetur, var sýnd yfir 60 sinnum og var lokasýningin kvikmynduð og verður hún sýnd á RÚV um áramótin. Bergur Ebbi Benediktsson mun koma fram með hópnum fjórar helgar í vetur en hann er staddur í námi erlendis og þegar hans nýtur ekki við munu þau Anna Svava Knútsdóttir, Saga Garðarsdóttir og Þorsteinn Guðmundsson skipta með sér að leysa hann af. Sýningin er um tvær klukkustundir með hléi og stíga fjórir uppistandarar á svið, auk kynnis.

The post Mið-Ísland byrjar árið með látum appeared first on Fréttatíminn.

Fíkniefnalögreglumaður í gæsluvarðhaldi

$
0
0

Grunsemdir vöknuðu fyrir nokkru um að starfsmaður fíkniefnadeildar lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu ætti í óeðlilegum samskiptum við brotamenn.

Fyrir nokkru var listi yfir fanga í gæsluvarðhaldi birtur í LÖKE, skráningarkerfi lögreglunnar. Á listanum var nafn starfsmanns fíkniefndadeildarinnar. Skömmu síðar var nafn lögreglumannsins tekið út af listanum.

Aðspurður um hvort lögreglan á höfuðborgarsvæðinu færi sjálf með rannsókn málsins svaraði Gunnar Rúnar Sveinbjörnsson kynningarfulltrúi lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu að „Hjá miðlægri rannsóknardeild LRH eru fyrirhugaðar breytingar, m.a. er varða fíkniefnadeild, og viðbúið að þær taki gildi á fyrrihluta ársins. Embætti héraðssaksóknara fer með mál ef um er að ræða ætlað refsivert brot lögreglumanns við framkvæmd starfa hans. LRH, eins og önnur lögregluembætti, kemur upplýsingum um slíkar grunsemdir til þess embættis héraðssaksóknara eða ríkissaksóknara en fjallar ekki um slík mál sjálf.“

Nýlega var starfsmaður lögreglunnar færður til í starfi vegna þráláts orðróms um leka eða misferli í starfi. Um er að ræða starfsmann sem átti í sambandi við uppljóstrara og hafið vald til að framkvæma aðgerðir. Hann gegndi yfirmannsstöðu hjá upplýsingadeild og fíkniefnadeild á sama tíma en eins og fjallað var um á Vísi hefur verið gagnrýnt að slíkt verklag sé ekki aðskilið. Það er ekki sami maður og situr í gæsluvarðhaldi.

Uppfært:  Óljóst er hvort rannsókn málsins sé í höndum embættis ríkissaksóknara eða héraðssaksóknara.

 

The post Fíkniefnalögreglumaður í gæsluvarðhaldi appeared first on Fréttatíminn.

Lögreglumaðurinn í einangrun yfir áramót

Lögreglumaðurinn sagður faglegur

$
0
0

Fíkniefnalögreglumaðurinn sem situr í gæsluvarðhaldi á Litla-Hrauni grunaður um misferli í starfi, heitir Jens Gunnarsson.

Hann er á fimmtugsaldri og hefur starfað í fíkniefnadeild lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu í langan tíma.

Jens er reyndur lögreglumaður sem lýst er af samstarfsfólki sem yfirveguðum og faglegum. Samstarfsfólk hans í fíkniefnadeildinni hefur þegið áfallahjálp eftir fregnirnar.

Hæstiréttur féllst á að úrskurða manninn í tíu daga gæsluvarðhald vegna rannsóknarhagsmuna. Ríkissaksóknari er enn með málið til rannsóknar.

Ekki fæst uppgefið frá lögreglu í hverju meint brot hans felast en talað er um óeðlileg samskipti við brotamenn.

Samkvæmt frétt RÚV hefur annar maður verið handtekinn vegna rannsóknar ríkissaksóknara á málinu. Sá á að hafa hlotið dóm fyrir fíkniefnalagabrot.

The post Lögreglumaðurinn sagður faglegur appeared first on Fréttatíminn.

Gunnar V. Andrésson: Á fréttavakt í fimmtíu ár

$
0
0

Gunnar V. Andrésson er einn reyndasti fréttaljósmyndari landsins og fagnar hálfrar aldar starfsafmæli á árinu. „Ég hef verið með myndavél á maganum öll þessi ár og er genginn upp að hnjám,“ segir Gunnar. „Upp úr stendur tvímælalaust eldgosið í Vestmannaeyjum sem er stærsti og merkilegasti atburður sem mín kynslóð fjölmiðlafólks hefur komist í tæri við.“
Á ferlinum hefur Gunnar fylgst með fréttnæmum atburðum úr návígi og keppst við að vera fyrstur á staðinn þegar mikið liggur við. Ljósmyndir hans af ógleymanlegum augnablikum hafa birst í hinum ýmsu fjölmiðlum. Sú fyrsta birtist á forsíðu Tímans árið 1966 en undanfarinn áratug hefur Gunnar verið ljósmyndari Fréttablaðsins og Vísis.

 

H-dagurinn, 26. maí 1968, þegar breytt var úr vinstri umferð í hægri á Íslandi.
H-dagurinn, 26. maí 1968, þegar breytt var úr vinstri umferð í hægri á Íslandi.
Helgi Hóseasson slettir skyri á Alþingismenn við þingsetningu 1972. Mynd úr sömu töku birtist á forsíðu Tímans 11. október 1972.
Helgi Hóseasson slettir skyri á Alþingismenn við þingsetningu 1972. Mynd úr sömu töku birtist á forsíðu Tímans 11. október 1972.
Gosið í Heimaey hófst þann 23. janúar 1973.
Gosið í Heimaey hófst þann 23. janúar 1973.
Gosið í Vestmannaeyjum 1973.
Gosið í Vestmannaeyjum 1973.
Guðlaugur Friðþófsson sem bjargaðist einn skipverja þegar Hellisey sökk 11. mars 1984. Skipið fórst 3 mílur frá Heimaey og Guðlaugur synti í land.
Guðlaugur Friðþófsson sem bjargaðist einn skipverja þegar Hellisey sökk 11. mars 1984. Skipið fórst 3 mílur frá Heimaey og Guðlaugur synti í land.
Steingrímur Hermannsson. „Margir stjórnmálamenn eru eftirminnilegir. Ég hef alltaf haft áhuga á stjórnmálum og átti ágætan kunningsskap við stjórnmálamenn, til dæmis Steingrím Hermannsson. Hann kynnti mig einu sinni fyrir mönnum og sagði: „Þetta er Gunnar Andrésson. Enginn maður hefur tekið jafn skrýtnar myndir af mér og hann.“ En þessar skrýtnu myndir eru allar í ævisögu Steingríms. Hann vildi hafa þær þar." Úr viðtali Kolbrúnar Bergþórsdóttur við Gunnar sem birtist í Morgunblaðinu árið 2011.
Steingrímur Hermannsson.
„Margir stjórnmálamenn eru eftirminnilegir. Ég hef alltaf haft áhuga á stjórnmálum og átti ágætan kunningsskap við stjórnmálamenn, til dæmis Steingrím Hermannsson. Hann kynnti mig einu sinni fyrir mönnum og sagði: „Þetta er Gunnar Andrésson. Enginn maður hefur tekið jafn skrýtnar myndir af mér og hann.“ En þessar skrýtnu myndir eru allar í ævisögu Steingríms. Hann vildi hafa þær þar.“ Úr viðtali Kolbrúnar Bergþórsdóttur við Gunnar sem birtist í Morgunblaðinu árið 2011.
Geir Waage prestur í Reykholti og Karl Sigurbjörnsson þáverandi biskup undir málverki af forvera Karls, hinum umdeilda biskupi Ólafi Skúlasyni.
Geir Waage prestur í Reykholti og Karl Sigurbjörnsson þáverandi biskup undir málverki af forvera Karls, hinum umdeilda biskupi Ólafi Skúlasyni.
Stóðhestur í Skagafirði.
Stóðhestur í Skagafirði.
Bill Clinton fyrrverandi Bandaríkjaforseti gæðir sér á SS-pylsu á Bæjarins bestu.
Bill Clinton fyrrverandi Bandaríkjaforseti gæðir sér á SS-pylsu á Bæjarins bestu.
Eggjakast í bíl Geirs H. Haarde forsætisráðherra í búsáhaldabyltingunni.
Eggjakast í bíl Geirs H. Haarde forsætisráðherra í búsáhaldabyltingunni.
Ólafur Ragnar Grímsson liggur slasaður eftir að hafa dottið af hestbaki.
Ólafur Ragnar Grímsson liggur slasaður eftir að hafa dottið af hestbaki.
Ólafur Ragnar Grímsson liggur slasaður eftir að hafa fallið af baki.
Ólafur Ragnar Grímsson liggur slasaður eftir að hafa fallið af baki.
Dorrit Moussaieff forsetafrú með tár á hvarmi eftir að forsetinn féll af hestbaki.
Dorrit Moussaieff forsetafrú með tár á hvarmi eftir að forsetinn féll af hestbaki.
Sumarið 2001 var Árni Johnsen viðriðin hneykslismáleftir að upp komst um að hann hefði notað reikning á vegum ríkisins til einkanota. Árni hlaut tveggja ára dóm.
Sumarið 2001 var Árni Johnsen viðriðin hneykslismáleftir að upp komst um að hann hefði notað reikning á vegum ríkisins til einkanota. Árni hlaut tveggja ára dóm.
Jón Gerald Sullenberger, Tryggvi Jónsson og Jónína Benediktsdóttir utan við dómsal í Baugsmálunum svonefndu.
Jón Gerald Sullenberger, Tryggvi Jónsson og Jónína Benediktsdóttir utan við dómsal í Baugsmálunum svonefndu.
Gunnar V. Andrésson ljósmyndari.
Gunnar V. Andrésson ljósmyndari.

The post Gunnar V. Andrésson: Á fréttavakt í fimmtíu ár appeared first on Fréttatíminn.

Uppeldisráð Möggu Pálu

$
0
0

Dóttir mín, átta ára, borðar lítið sem ekkert á matmálstímum en biður svo um eitthvað að borða hálftíma síðar. Hvað á ég að gera?

Kæra foreldri. Margar ástæður geta verið að baki matarhegðun dóttur þinnar og lausnir geta líka verið margvíslegar. Hér koma nokkur áhöld sem þú getur valið úr út frá þekkingu þinni á barninu þínu og þeim mun fleiri áhöld sem þú notar, þeim mun betri getur árangurinn orðið.

Mikilvægt er að barnið setjist svangt að borði. Því þarf að hafa reglu á matartímunum og enga aukabita milli mála með þeirri undantekningu að börn þurfa að borða oftar en fullorðnir eða með um þriggja tíma millibili. Skólabarn þarf að fá góða hressingu þegar það kemur heim eftir skólann um miðjan dag og kvöldverður er þá lokamáltíð dagsins. Ef kvöldverður er klukkan sjö, þarf skipulagðan aukabita um fimmleytið en matarlyst margra barna er betri fyrr á daginn, eins og um sexleytið.

Öll börn kjósa að hafa grunnefni máltíðarinnar aðskilin; kjöt og fiskmetið sér, kartöflur og pasta sér, sósurnar sér og grænmetið aðskilið fremur en saman í kássum, pottréttum og salati. Matarsmekkurinn og bragðlaukarnir eru í mikilli þróun og það ber að virða. Það virkar aldrei að pína börn til að borða allan mat en þau geta fengið sér æfingabita af því sem er í boði. Síðan geta þau einbeitt sér að því sem þeim líkar best.

Heimilið barni að leifa af diskinum en bjóðið þeim upp á valkosti og samninga ef þau hafa ekki borðað nægilega. „Viltu fjóra eða tíu bita áður en þú ferð frá borðinu?“

Foreldrar þurfa mögulega að taka sér tak og neita barninu glaðlega um hressingu eftir matinn og ef það er gert af ákveðni 3-4 kvöld í röð mun barnið samþykkja regluna – sér í lagi ef foreldrar hafa almennt staðið við orð sín og ekki sýnt ítrekaða undanlátssemi á öðrum sviðum.

Ef barnið er með í ráðum í matarstússinu öllu, mun áhugi á máltíðinni snaraukast. Gerð matseðils fyrir vikuna er bráðskemmtilegt fjölskylduverkefni þar sem börnin koma með sínar tillögur.

Þátttaka barna í undirbúningi og frágangi máltíðar hefur jákvæð áhrif á matarmenninguna. Þau geta fljótt byrjað að skera grænmeti með matnum, leggja á borð eða raða ögn í uppþvottavélina. Ef þau vinna þessi verk með foreldri, skapast líka frábær samskiptatími og samvera.

Magga Pála.

 

The post Uppeldisráð Möggu Pálu appeared first on Fréttatíminn.

Rúmur helmingur spítalalækna í hlutastörfum

$
0
0

Forstjóri Landspítalans segir truflandi að vera með marga lækna í hlutastörfum.

Einungis tæpur helmingur þeirra sérfræðinga sem starfa á Landspítalanum eru í fullri vinnu. Flestir sérfræðingar starfa einnig utan spítalans við einkastofur. Páll Matthíasson, forstjóri Landspítalans, segir að það sé truflandi að vera með fólk í hlutastörfum, þótt það geti hentað í vissum tilvikum.

Meðallaun lækna fyrir fulla vinnu á spítalanum eru fjórtán hundruð og fimmtíu þúsund á mánuði.

Stofur sérfræðilækna hafa að meðaltali 20 milljónir á ári í heildartekjur af stofurekstri, samkvæmt tölum frá Sjúkratryggingum Íslands. Inni í því er kostnaður við rekstur stofanna.

Kostnaður ríkisins af sjúkrahúsunum hefur ekki lækkað þrátt fyrir aukinn einkarekstur. Þótt sérfræðilæknar úti í bæ taki hluta af sjúkrahúsþjónustunni yfir þarf ríkið áfram að halda grunnþjónustunni við. „Það er vandamál að reka tvö kerfi sem eru fjármögnuð á mismunandi hátt,“ segir Páll. Þótt einkarekstri hafi verið gert hátt undir höfði á kostnað sjúkrahúsanna sé frekar um að kenna áratuga stefnuleysi en einstefnu í átt til einkarekstrar. „Bætt kjör lækna vekja vonir um að þetta sé að breytast,“ segir Páll.

The post Rúmur helmingur spítalalækna í hlutastörfum appeared first on Fréttatíminn.


Við erum rugludallar sem færumst of mikið í fang

$
0
0

Þeir hafa tekið á móti þrjátíu til fjörutíu sjálfboðaliðum frá sextán þjóðlöndum.

„Það er miðað við að sjálfboðaliðar vinni þrjátíu stundir á viku fyrir fæði og húsnæði en við erum vinnualkóhólistar og oft eru þrjátíu vinnustundir liðnar eftir fyrstu tvo dagana,“ segir Bergsveinn Reynisson, kræklingabóndi í Króksfjarðarnesi en hann og bróðir hans ákváðu að auglýsa eftir sjálfboðaliðum á síðunni workaway.info fyrir sextán mánuðum síðan, ásamt hundruðum annarra Íslendinga í ferðaþjónustu, landbúnaði og fleiri greinum.

Sjálfboðaliðar frá sextán löndum

„Það hefur ekki stoppað hjá okkur tölvupósturinn síðan við fórum að auglýsa eftir sjálfboðaliðum,“ segir Bergsveinn. Þeir hafa síðan fengið til sín þrjátíu til fjörutíu sjálfboðaliða frá sextán þjóðlöndum, sumir hafa komið oftar en einu sinni til að vinna hin aðskiljanlegustu störf.

Bergsveinn segir að fjölskyldan eigi tvö til þrjú hús, sem sé verið að gera upp, þá sé hún með handverksmarkað á sumrin, Arnarsetur, sauðfjárbúskap og kræklingavinnslu í gömlu sláturhúsi. „Þegar fólk pantar sér bláskel í Reykjavík, þá er hún oftast frá okkur. Við erum einfaldlega rugludallar sem færumst of mikið í fang.“

Alls er búist við að hundruð sjálfboðaliða leggi leið sína til landsins í sumar til að vinna við allskyns starfsemi sem tengist ferðaþjónustunni.

Sjálfboðaliðar á hótelum

Nokkur hótel á landsbyggðinni reiddu sig á ókeypis vinnuafl frá rúmenskum hótelskóla í fyrrasumar.

Halldór Grönvold, skrifstofustjóri hjá ASÍ, segir að Fosshótel í Reykholti hafi nær einungis verið rekið á vinnuframlagi nemenda við skólann. Auk þeirra hafi verið einn starfsmaður á hótelinu en hann hafi verið ófaglærður og því ekki heppilegasti kennarinn. Verkalýðshreyfingin hefur sent kvörtun til EES vegna málsins þar sem verkefnið hafði hlotið þróunarstyrk frá ESB en atvinnurekendur áttu einungis að leggja til fæði og húsnæði.

Meðal þeirra sem auglýsa eftir sjálfboðaliðum til starfa á síðunni workaway.info, eru sveitabýli og hrein og klár atvinnufyrirtæki. Óskað er eftir barnagæslu, aðstoð við jarðarberjarækt, aðstoð á hestaleigu og ein hjón eru að gera upp hús sem þau festu kaup á og vilja fá aðstoð. Þá vill fyrrverandi þingmaður Framsóknarflokksins og varaþingmaður VG, fá aðstoð í bóksölu sinni á Selfossi.

Hrein og klár fyrirtæki

„Þarna eru hrein og klár ferðaþjónustufyrirtæki sem vilja ráða, ekki bara einn heldur allt upp í fjóra starfsmenn upp á fæði og húsnæði,“ segir Halldór Grönvold sem segir engan vafa leika á því að þarna sé verið að brjóta lögin. Það réttlæti ekki neitt að ungir krakkar séu spenntir fyrir Íslandi og vilji ferðast til Íslands. Fyrirtæki verði að sitja við sama borð. Hann segir að starfsemi sem snúist um að selja vöru og þjónustu eigi undantekningarlaust að lúta öllum reglum kjarasamninga og skattalaga. Fyrirtækin séu ekki bara að svíkjast um að greiða starfsmönnum laun heldur séu þau líka að koma sér undan því að greiða skatta og gjöld til samfélagsins.

Gæti orðið dýrt

Drífa Snædal, framkvæmdastjóri Starfsgreinasambandsins, segir sjálfboðaliðastarf verði að einskorðast við störf sem væru ekki unnin að öðrum kosti, til að mynda hjá mannúðar- og hjálparsamtökum sem séu rekin fyrir söfnunarfé. Það sé í hæsta máta óeðlilegt að sjálfboðaliðar taki þátt í atvinnulífinu og vinni við það sem annars væru launuð störf. Það skekki samkeppnisstöðu fyrirtækja og dragi niður laun í viðkomandi starfsgreinum.

Sjálfboðaliðar eru oftar en ekki ungir krakkar sem nota þetta sem ferðamáta en hafi framfærslueyri frá foreldrum sínum. Drífa bendir á að þetta geti orðið fyrirtækjum og einstaklingum dýrt spaug ef það verða slys á vinnustað. Sjálfboðaliðarnir séu ótryggðir og það liggi beint við að höfða skaðabótamál til að hafa upp í kostnað.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir

Gefur lítið fyrir tal um skattsvik

Bergsveinn segir að sumir sjálfboðaliðarnir komi oftar en einu sinni. Þannig hafi tveir tvítugir Frakkar verið hjá þeim í þrígang. Núna sé hjá þeim franskur kokkur sem sé afskaplega ánægður með dvölina. „Við höfum undantekningarlaust fengið til okkar gott fólk, einn fór eftir viku en hann var á einhverju einhverfurófi og gat ekki sett sig inn í lífið hérna.“

Hann segist gefa lítið fyrir umræðu um skattsvik og undirboð á vinnumarkaði. Fólk komi af fúsum og frjálsum vilja til að hjálpa til og hann noti sína eigin peninga, sem hann sé búinn að greiða skatt af, til að skjóta yfir það skjólshúsi og gefa því að borða. Þetta séu nær undantekningalaust góðir vinir heimilisfólksins í dag: „Ekki fer maður að banna vinum sínum að koma og rétta fram hjálparhönd. Þetta hefur fyrst og fremst verið alveg óskaplega gaman,“ segir Bergsveinn.

The post Við erum rugludallar sem færumst of mikið í fang appeared first on Fréttatíminn.

Tíðni

$
0
0

Undirritaður er þjónn almannaþjóns og getur ekki tjáð sig um hvað sem er. Getur ekki skrifað um pólitík. En hér eru 400 orð um eitthvað annað en pólitík.
„Sæðisfruma gærdagsins er lík morgundagsins.“ Þessi orð eru höfð eftir Marcusi Aurelíusi, fyrrum keisara Rómaveldis og heimspekingi. Þau minna á hversu ævi okkar mannanna er stutt í heildarsamhengi þróunarsögu tegundarinnar. Það að vera einstaklingur í samfélagi manna er verkefnið og tíminn til þess að ná „árangri“ í því verkefni er takmarkaður.
Maðurinn er gleyminn. Hann vill og hann langar. Honum finnst og hann heldur. En í raun getur hann aldrei átt neitt né verið viss um neitt nema e.t.v. um það að sá rafboðefnaflutningur og tíðni sem heldur hjarta hans og höfði kviku í sál hans og vitund mun vaxa, dofna og að lokum enda.
Við höfum í gegnum aldirnar átt með okkur samfélög um tilvistina. Smíðað ramma – siðferðisramma, lagaramma – strúktúrerað samfélögin og skilyrt hugsun og hegðun í gegnum tól og tæki eins og trúarbrögð, vísindi og stjórnspeki – og komist vel af. Eða hvað? Líf okkar hefur lengst í árum og samfélög okkar tekið miklum framförum. En í hverju eru „framfarirnar“ í raun fólgnar? Við eigum nú rafmagnaða og jarðefnaknúna tilveru umvafða steypu, járni, gleri og plasti, jú og holdi – því samskipti eiga sér víst enn stað í gegnum hold. Við eigum möguleika á að komast á milli staða og samskiptaleiðum sem fyrir nokkrum öldum hefðu þótt óhugsandi.
Tilveran er „spanaðri“ en nokkru sinni fyrr – tíðni okkar lituð af háspenntu rafmagni, skjálífi, tjáningu, skoðunum, nokkuð stöðugu viðbragði við áreiti og að því mér virðist almennum skorti á tengingu við innsæi. En þrátt fyrir „framfarir“ okkar þá leitum við nú í enn ríkari mæli að upphafstíðninni – tíðni náttúrunnar. Tíðni sem við erum partur af þó oft viljum við hefja okkur yfir hana.
Við erum spendýr í grímubúningum. Grímudansleikurinn innrammaður af ofangreindum manngerðu römmunum en gefið líf með mennsku okkar og menningu. Ég vann eitt sinn með manni í vegavinnu sem sagði mér einn sumardaginn er ég var unglingur undir sólinni, að það væru í raun einungis fjórir þættir sem skiptu máli í lífinu. Maðurinn var glaðvær í tíðni sinni er hann sagði mér, þar sem hann stóð á hlýrabolnum í kaffiskúrnum, að það sem skipti máli í lífinu væri (í þessari röð) að: drekka, reykja, ríða og hanga. Er hann lauk síðasta orðinu stökk hann upp og greip með höndunum um einn þverbitann í lofti skúrsins og „hékk“. Af hverju að vera að flækja þessa stuttu ferð frá sæðisfrumu að líki um of?

Héðinn Unnsteinsson
Höfundur er sérfræðingur í stefnumótun og ráðgjafi í geðheilbrigðismálum.

The post Tíðni appeared first on Fréttatíminn.

Átök innan lögreglunnar um svartar og hvítar skyrtur

$
0
0

Yfirmenn lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu fengu árið 2012 sérstaka undanþágu til að aðgreina sig frá almennum lögreglumönnum og klæðast hvítum skyrtum. 

Yfirmenn lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu fengu undanþágu frá reglugerðum um einkennisbúninga til að klæðast öðruvísi skyrtum en almennir lögreglumenn. Í reglugerð um einkennisbúninga lögreglunnar var árið 2012 skotið inn sérstakri málsgrein. Málsgreinin tilgreinir að „yfirmönnum lögreglu væri heimilt að nota hvíta einkennisskyrtu með almennum lögreglufatnaði.“ Aðrir lögreglumenn nota svartar skyrtur.

Árið 2007 var nýr einkennisfatnaður lögreglumanna tekinn í notkun en ríkislögreglustjóri hafði unnið að innleiðingunni í tvö ár. Fyrir þann tíma voru bláar skyrtur með almennum einkennisbúningum lögreglunnar. Þegar búningunum var breytt fengu allir lögreglumenn svartar skyrtur. Aðeins eru hvítar skyrtur með hátíðarbúningi lögreglunnar sem afar sjaldan er notaður.

Sú sérkennilega undantekning virðist hafa verið gerð hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu, að yfirmenn klæddust hvítum skyrtum. Þótti það aðgreina þá með afar skýrum hætti og var því öllum ljóst að þeir gegndu ábyrgðarstöðu á lögreglustöðinni. Óvitað er hver átti frumkvæðið að þessu.

Innanríkisráðherra þess tíma, Ögmundur Jónasson, skrifaði undir breytingu reglugerðarinnar og samþykkti undanþáguna. Meðal lögreglumanna sem Fréttatíminn ræddi við, þótti þessi hefð yfirmannanna kjánaleg.

Á fyrsta degi Sigríðar Bjarkar Guðjónsdóttur í starfi sem lögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu, 1. september 2014, birtist hún í svartri skyrtu, eins og flestir lögreglumenn notuðu. Á móti henni tóku hvítklæddir yfirmenn. Svo virðist sem yfirmenn lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu hafi farið að klæðast svörtum skyrtum fljótlega eftir lögreglustjóraskipti.

The post Átök innan lögreglunnar um svartar og hvítar skyrtur appeared first on Fréttatíminn.

Verðlistinn á förum

$
0
0

„Við erum á förum, annaðhvort hættum við eða flytjum,“ segir verslunarkonan Erla Wigelund sem hefur selt kvenmannsföt í Laugarnesinu í meira en hálfa öld. „Við erum með rosalega fína útsölu, mjög góðar vörur á 30-50% afslætti. Við erum með mjög fínar úlpur en erum náttúrulega þekktar fyrir dönsku buxurnar, þær hafa alltaf mokast út hjá okkur. Okkar vörur koma mest frá Danmörku og Þýskalandi en við höfum aldrei selt neitt breskt drasl,“ segir Erla sem á eftir að sakna sinna mörgu fastakúnna. „Við höfum alltaf verið með mikið af fastakúnnum, sérstaklega utan af landi því við erum með svo góða þjónustu. Við höfum alltaf sent föt út á land sem fólk getur mátað heima hjá sér og bara borgað svo í heimabankanum.“

The post Verðlistinn á förum appeared first on Fréttatíminn.

Dýrasti ellilífeyrisþeginn

$
0
0

Fær eftirlaun forseta, ráðherra og alþingismanns.

Ólafur Ragnar Grímsson mun halda áttatíu prósentum af launum sínum sem forseti Íslands til dauðadags eftir svo langa setu í embætti og fær rúmar 1,8 milljónir króna í eftirlaun. Þá fær hann því til viðbótar lífeyrisgreiðslur frá LSR, sem fyrrverandi þingmaður og ráðherra. Hann sat á þingi í tíu ár, þar af var hann fjármálaráðherra í þrjú ár. Samkvæmt því verða eftirlaun hans 439.000 krónur.

Hann mun samkvæmt því þiggja eftirlaun frá ríkinu og Lífeyrissjóði starfsmanna ríkisins upp á tæpar 2.3 milljónir á mánuði.

Eftirlaunalögunum var reyndar breytt árið 2009 og lífeyrisréttindi æðstu embættismanna ríkisins, svo sem þingmanna og ráðherra, urðu þá með sama sniði og hjá öðrum ríkisstarfsmönnum. Ekki var þó hægt að taka réttindi af mönnum sem höfðu áunnið sér þau samkvæmt gömlu lögunum, líkt og Ólafur Ragnar.

The post Dýrasti ellilífeyrisþeginn appeared first on Fréttatíminn.

Nýtt listamannasambýli á Granda

$
0
0

Áform eru uppi um að Nýló, galleríið Kling & Bang og listamaðurinn Ólafur Elíasson fari undir sama þak. 

Til skoðunar er að flytja í Marshall-húsið á Granda í Reykjavík en það er í eigu nágrannanna, fiskvinnslufyrirtækisins HB Granda. Þreifingar um að mynda menningarhús með fjölþættri myndlistarstarfsemi hafa staðið yfir í tvö ár. Hugmyndin er að skapa framúrstefnulegan og óháðan vettvang fyrir listamenn.

Marshall-húsið dregur nafn sitt af Marshall-aðstoðinni sem Íslendingar þáðu frá Bandaríkjunum á eftirstríðsárunum. Það var byggt sem fiskimjölsverksmiðja og á langa sögu. Ný starfsemi bæri áfram nafn hússins. Húsið er einstaklega glæsilegt með fallegum gluggum á alla kanta og hefur verið tekið í gegn að undanförnu.

Á fyrstu hæð hússins er fyrirhugað að opna veitingastað. Kling og Bang og Nýló fengju hvort sína hæðina og efst í húsinu héldi Ólafur Elíasson til.

Arkitektarnir Ásmundur Hrafn Sturluson og Steinþór Kári Kárason, arkitektar hjá Kurt og Pí, hafa lagt drög að útfærslu hugmyndanna. Að mati forsvarsmanna Nýló er mikil þörf á aukinni myndlistartengdri starfsemi í miðbænum en Nýló missti húsnæði sitt við Skúlagötu fyrir tveimur árum og flutti í Breiðholtið. Kling og Bang hélt síðast til á Hverfisgötu en missti húsnæðið í sumar og hefur leitað að nýjum stað síðan.
Ólafur Elíasson rekur stúdíó í Berlín með tæplega hundrað starfsmönnum en hann er meðal listamanna í umboðsgalleríinu i8 í Reykjavík. Hugmyndin er að Ólafur hafi vinnustofu og opið sýningarrými í Marshall-húsinu.

Að mati hlutaðeigandi eru áformin til góðs fyrir alla með margvíslegum samlegðaráhrifum. Telja þau starfsemina auka aðdráttarafl Grandasvæðisins en auk þess sé brýn þörf á að hlúa vel að grasrótarstarfsemi listamanna og sjálfstæðum listamannareknum rýmum.

The post Nýtt listamannasambýli á Granda appeared first on Fréttatíminn.

Neitar að hafa brotið lög en játar óhefðbundnar starfsaðferðir

$
0
0

Lögreglumaðurinn játaði á sig óhefðbundnar starfsaðferðir sem fólu í sér samskipti við brotamenn sem ganga gegn reglum lögreglunnar en neitaði að hafa gerst brotlegur við lög.

Jens Gunnarssyni, þrautreyndum fíkniefnalögreglumanni sem var úrskurðaður í gæsluvarðhald 29. desember, var sleppt í gær, fimmtudag. Hann neitar staðfastlega sök en honum er borið á brýn að hafa þegið greiðslur frá þekktum brotamannni fyrir upplýsingar um mál í rannsókn lögreglunnar.

Sá hefur hlotið dóma fyrir fíkniefnamisferli en var í gær úrskurðaður í gæsluvarðhald til 15. janúar.

Helgi Magnús Gunnarsson vararíkissaksóknari staðfesti gæsluvarðhaldsúrskurðinn í samtali við Fréttatímann í gær. Hann sagði að rannsóknin héldi nú áfram en ekki hefði verið talið nauðsynlegt að fara fram á frekara gæsluvarðhald yfir lögreglumanninum.

Tengist ekki tálbeitumáli

Handtakan hefur verið sögð tengjast tálbeituaðgerð lögreglunnar í máli hollensku konunnar Mirjam Van Twuyer í apríl í fyrra en hún situr nú af sér ellefu ára fangelsisdóm fyrir fíkniefnasmygl. Heimildarmenn Fréttatímans segja að svo sé ekki, allavega á þessu stigi málsins. Eina tengingin sé sú að Jens kom að rannsókninni. Í aðgerðinni vakti athygli og var gagnrýnt að maðurinn sem tók við fíkniefnunum var handtekinn áður en hann gat skilað þeim til höfuðpaursins í málinu.

Uppnám er innan lögreglunnar vegna málsins en áratugir eru síðan lögreglumaður hefur verið settur í gæsluvarðhald vegna brota í starfi. „Þetta er afar sorglegt, segir Alda Hrönn Jóhannsdóttir aðstoðarlögreglustjóri. „Þetta sýnir samt svart á hvítu að kerfið virkar og þegar svona mál koma upp, þá hlífum við engum.“

Franklín og byssuleyfið

Samkvæmt heimildum Fréttatímans hefur lögreglumaðurinn játað á sig óhefðbundnar starfsaðferðir sem fólu í sér samskipti við brotamenn sem gengur gegn reglum lögreglunnar en hann hefur neitað að hafa gerst brotlegur við lög.

Árið 1996 flettu fjölmiðlar ofan af umdeildum samskiptum þáverandi yfirmanns fíkniefnalögreglunnar við Franklín Steinar sem var þekktur í undirheimunum. Yfirmaður fíkniefnalögreglunnar hafði meðal annars skrifað upp á byssuleyfi fyrir Franklín. Þótt hörð hríð væri gerð að lögreglunni í málinu og margvíslegar ávirðingar kæmu fram á starfshætti lögreglunnar var enginn handtekinn eða dæmdur. „Ég hugsaði til þess þegar ég heyrði af þessu fyrst,“ segir Snorri Baldursson, formaður Landssambands lögreglumanna.
Snorri segir að eðli málsins samkvæmt sé mikil ólga í lögregluliðinu vegna málsins, enda hafi enginn haft neina ástæðu til að gruna lögreglumanninn um neitt misjafnt. Þetta hafi því komið sem þruma úr heiðskíru lofti.

24511 urklippur224511 urklippur

 

The post Neitar að hafa brotið lög en játar óhefðbundnar starfsaðferðir appeared first on Fréttatíminn.


Listaverkabúð verður listaverk

$
0
0

Fyrir 30 árum síðan opnuðu sex listamenn bókabúð og útgáfufélag í litlu rými í Amsterdam. Búðin var sérstök að því leytinu til að hún skartaði sjaldgæfum titlum úr safni stofnenda. Í hillunum voru bækur gefnar út af þeim ásamt bókum eftir aðra listamenn sem voru margar gefnar út í litlu upplagi. Í búðinni var einnig lítið gallerí opið öllum. Rúna Þorkelsdóttir, ein af forsprökkum Boekie Woekie, segir móttökurnar árið 1986 hafa verið dálítið skrítnar. „Það vissi enginn hvað þetta var, hvort bækurnar væru til sýnis eða sölu. Í dag fáum við fólk allsstaðar að frá Evrópu í heimsókn í búðina. Það er mikið líf í henni, fólk er að skoða bækur, galleríið og að spjalla. Frá upphafi hefur verið mikil sköpun innan veggja verslunarinnar en hún er okkar íverustaður og okkar stúdíó.“

Á þeim árum sem búðin hefur verið starfrækt hafa orðið breytingar. Boekie Woekie flutti í stærra húsnæði en í dag stærir hún sig af 7000 titlum. Listamennirnir á bak við búðina hafa fengið mikið lof fyrir að styðja við sjálfstæða útgefendur og fyrir að gera þeim hátt undir höfði. Á síðustu árum hafa listamennirnir ferðast með sýningu bókabúðarinnar og sett upp lítil útibú með bókalistann. Í Nýlistasafninu á laugardaginn 9. janúar, milli klukkan 16-18, verður afmælissýning sem tekur á sögu og starfsemi búðarinnar. Þar verða einnig verk til sölu og bókalistinn yfir allar 7000 bækurnar verður aðgengilegur í 7 bindum.

The post Listaverkabúð verður listaverk appeared first on Fréttatíminn.

Samtal við undirmeðvitundina í Bíó Paradís

$
0
0

 

Bíó Paradís sýnir á sunnudagskvöldið Hið helga fell eftir Alejandro Jodorowsky. Sýningin er hluti Svartra sunnudaga, og er jafnframt styrktarsýning fyrir nýjustu mynd hins 95 ára gamla Jodorowsky, Endless Poetry.

Inga Kristján Sigurmarsson mætti kalla einn helsta aðdáanda Jodorowskys hér á landi, en hann skrifaði Bachelor ritgerð sína einmitt um þetta stórvirki leikstjórans, Hið helga fell. Hann segist ekki geta hugsað sér að missa af sýningunni jafnvel þó hann hafi oft séð myndina áður, enda verði myndin sýnd í bestu mögulegu mynd- og hljóðgæðum fyrir þessa sjónrænu veislu Jodorowskys. „Myndin segir sögu með myndum frekar en orðum, hún er hrein skynjun. Þó myndin virðist súrrealísk er táknfræðin í myndinni úthugsuð. Jodorowsky er ekki að leita eftir vitrænni túlkun áhorfandans heldur einbeitir hann sér frekar að því að ná fram skynhrifum í gegnum dulvitundina.“ Sýningin sé því mögnuð upplifun fyrir alla kvikmyndaunnendur.

The Holy Mountain verður sýnd Bíó Paradís sunnudagskvöldið 10. janúar, klukkan 20:00.

 

The post Samtal við undirmeðvitundina í Bíó Paradís appeared first on Fréttatíminn.

Dularfulli Íslandsvinurinn Vematsu

$
0
0

Ólíkt flestum Íslandsvinum hefur @vematsu aldrei komið til Íslands. Vematsu er frá Osaka í Japan og hefur unnið sér til frægðar á Twitter. Fyrir rúmum þremur árum fór hann að birtast í fréttaveitunni hjá Íslendingum. Valtýr Örn Kjartansson, nemandi við Menntaskólann í Reykjavík, var fyrsti Íslendingurinn sem Vematsu fylgdi á Twitter. „Ég var ekki virkur á Twitter en ég man eftir að hafa skoðað síðuna hans. Út frá því fór hann að fylgja öðru fólki á vinalistanum mínum. Hann reynir sitt besta til að skrifa íslensku sem er mjög fyndið. Ég áttaði mig ekki á því fyrr en seinna að ég hefði verið fyrsti Íslendingurinn sem hann fylgdi og þykir mér það mikill heiður.“

Fréttir bárust að allir þeir sem fylgdu honum á Twitter fengju til baka mynd af sér í formi „Vemanon“ karakters eftir Vematsu sjálfan. Í dag er Vematsu búinn að teikna yfir 700 Íslendinga. Menntskælingurinn Sara Þöll Finnbogadóttir, besta vinkona Vematsu á Íslandi, segir hann feimin og mikil leynd bak við hann. „Við erum í góðum samskiptum, ég veit hvað hann heitir og fæst við en hann vill ekki gefa það upp opinberlega. Hann er feiminn og vill ekki sýna á sér andlitið en Kalli, vinur okkar, fór og heimsótti hann í sumar. Í byrjun seinasta árs sendi hann til okkar bunka af myndum eftir sig svolítið eins og fótbolta- eða Pokémon kort. Það vildu allir fá eintak. Við vorum nokkur sem sendum til hans afmælisgjöf í febrúar og hann var himinlifandi. Eftir það hefur hann sent til okkar kortin sín sem við seljum á 89 krónur stykkið. Við erum búin að safna 20.000 krónum á tveimur árum sem nemur 225 seldum kortum. Reglulega gefur hann út nýjar kortaseríur en sú síðasta var í þrívíddarteiknuð. Margir eru farnir að safna Vematsu kortum. Í jólakortinu, sem hann sendi okkur núna, segist hann vilja koma til Íslands og við vonumst til að hann komi á þessu ári.“

Vemanon kort eftir Vematsu á 89 krónur.

Karl Ólafur Hallbjörnsson blaðamaður er eini Íslendingurinn sem hefur hitt Vematsu í persónu. „Það var langþráður draumur að ferðast til Japan og ég ákvað í heimsreisu minni að heimsæka þennan hulduvin minn eða vinkonu. Lengi vel vissi ég ekki kyn Vematsu. Hann samþykkti að hitta mig og var spenntur fyrir því. Hann kom mér að óvörum með grímu og hárkollu til að stríða mér sem allra mest. Svo kom á daginn að hann er giftur karlmaður og kynnti mig fyrir eiginkonu sinni og nánasta vinahópi. Þeim þótti mjög gaman að mér, ljóshærðum, bláeygðum og hávöxnum frá Íslandi. Í dag get ég stoltur kallað hann einn af mínum betri vinum. Frábær maður, gestristinn, hreinskilinn og skemmtilegur.“

24498 Axel Vematsu 4
Axel var Vemanon númer 731.

The post Dularfulli Íslandsvinurinn Vematsu appeared first on Fréttatíminn.

Hvernig var Tarantino?

$
0
0

Margir hafa beðið spenntir eftir nýjustu kvikmynd Quentins Tarantino, The Hateful Eight. Myndin verður frumsýnd í dag, föstudag, en viðmælendur Fréttatímans sem mættu á forsýningar milli jóla og nýárs eru sammála um að hér sé um að ræða enn eina snilldina úr smiðju leikstjórans.

 

„Ég er búinn að sjá myndina tvisvar og hún var betri í annað sinn. Þessi mynd er dásamleg og Tarantino eins og við þekkjum hann best. Hún er hæg og löng en leikur sér skemmtilega með uppbyggingu, karakterarnir eru stórkostlegir, samtölin algjör snilld, húmorinn dökkur og leikararnir frábærir. Þetta er hugsanlega grimmasta myndin hans sem er athyglisvert í ljósi þess að myndin gerist öll í einum kofa.“
Tómas Valgeirsson, stofnandi og umsjónarmaður Bíóvefsins.

 

„Myndin er frekar löng en hún verður aldrei langdregin því hún er svo rosalega vel leikin. Svo er gaman að fylgjast með búningunum sem eru mjög áberandi og skemmtilegir. Ég var eiginlega hrifnust af karakterunum og búningunum.“
Álfhildur Ösp Reynisdóttir, nemi í lífeindafræði í HÍ, sem mætti á forsýningu myndarinnar og fékk fyrstu verðlaun fyrir flottasta búninginn.

 

„Frábær ádeila á samskipti kynja og kynþátta í Bandaríkjunum í dag, a la Reservoir Dogs.“
Guðbrandur Loki Rúnarsson kvikmyndafíkill.

 

„Það er svo margt gott við þessa mynd. Hún kom ekkert sérstaklega á óvart en það sem aðgreinir hana frá öðrum Tarantino myndum er þessi leikhúsuppbygging. Hún er eins og virkilega þétt leikhúsupplifun, en samt er hún engan veginn hefðbundin og alls ekki fyrir viðkvæma. Tónlistin er líka alveg geggjuð.“
Jóhann LePlat Ágústsson, sér um Facebook-hópinn Kvikmyndaáhugamenn.

 

„Hún er mjög skemmtileg. Svolítið lengi af stað en eftir á sá ég hvað það er mikilvægt fyrir þróun karakteranna. Hún hélt athygli allan tímann þó svo að sagan gerist öll inni í sama húsinu.“
Marín Levý Árnadóttir, nemi og kvikmyndaáhugakona.

 

„Hún er truflandi góð og situr lengi í manni. Ég sá hana fyrir áramót og er enn að melta hana. Nýtingin á sviðsmyndinni er svakalega góð en næstum allar tökur fara fram í einu herbergi á meðan aðrar Tarantino myndir fara út um allt. Tarantino fléttar oftast saman mörgum sögum en í þessari mynd er ein mjög djúp saga. Þessi er með hans bestu myndum, það er á hreinu.“
Sigga Clausen, gagnrýnir á Bíóvefnum.

 

 

The post Hvernig var Tarantino? appeared first on Fréttatíminn.

Blöðin eru dauð — lengi lifi blöðin

$
0
0

Það er augljóst af sölu dagblaða um allan heim að þau eiga mjög í vök að verjast. Blómatími þeirra er liðinn. Útgáfufyrirtækin berjast flest í bökkum. Eigandaskipti eru tíð. Nýjir eigendur láta blekkjast af glæstri fortíð en verða að beygja sig fyrir miskunarleysi sögunnar. Dagblöðin hafa ekki sömu áhrif á samfélagsumræðuna og fyrr. Þau skipta sífellt minna máli og bráðum næstum engu. Það er ekki nema hinir allra ríkustu sem geta staðið undir taprekstri hefðbundinna dagblaða.

Samfélagið á milli okkar er samskiptin á milli okkar. Og það voru fyrst og fremst dagblöðin sem héldu saman stórum samfélögum á Vesturlöndum. Þau voru leikvöllur umræðunnar.

Samfélagsleg staða blaðanna byggði á efnahagslegum styrk þeirra. Sumra þeirra. Auglýsingar knýja vélina sem drífur dagblaðarekstur áfram. Og á auglýsingamarkaði tekur sigurvegurinn til sín svo til allan fenginn. Fyrirtæki í samkeppni geta ekki neitað sér um að auglýsa hjá útbreiddasta blaðinu ef samkeppnisaðilarnir gera það. Að öðrum kosti væri fyrirtækið kerfisbundið að minnka markaðshlutdeild sína.

Það má lesa af sögunni hvenær þessi vél fór á fullan skrið. Víðast á Vesturlöndum gerðist það strax eftir seinna stríð. Þá óx kaupmáttur og neytendamarkaður margefldist. Og þar sem auglýsendur leituðu til útbreiddasta blaðsins efldist það og gat þá boðið áskrifendum sínum betri þjónustu. Það jók aftur forskot þess á auglýsingamarkaði, sem aftur fjölgaði áskrifendum. Á tiltölulega fáum árum skrúfaðist upp eitt blað á hverjum markaði og drottnaði yfir honum; Aftenposten í Osló, Berlingske tidende í Kaupmannahöfn, Washington Post í Washington DC og svo framvegis.

Styrmir Gunnarsson og Matthías Johannessen ritstjórar Morgunblaðsins ræða við ritstjóra Þjóðviljans; þá Svavar Gestsson og Árna Bergmann. Vegna eðlis auglýsingamarkaðarins gat Morgunblaðið hafið sig upp úr hlekkjum flokksblaðsins en Þjóðviljinn hlaut að deyja þegar neytendamarkaður og almennar auglýsingar fóru að stýra fjölmiðlamarkaði og vægi opinberra auglýsinga minnkaði.
Styrmir Gunnarsson og Matthías Johannessen ritstjórar Morgunblaðsins ræða við ritstjóra Þjóðviljans; þá Svavar Gestsson og Árna Bergmann. Vegna eðlis auglýsingamarkaðarins gat Morgunblaðið hafið sig upp úr hlekkjum flokksblaðsins en Þjóðviljinn hlaut að deyja þegar neytendamarkaður og almennar auglýsingar fóru að stýra fjölmiðlamarkaði og vægi opinberra auglýsinga minnkaði. Í lok áttunda áratugarins vildi Morgunblaðið verða blað allra landsmanna og tókst það að einhverju leyti á næstu áratugum. Þjóðviljinn reyndi líka að breikka lesendahóp sinn en tókst það ekki. Það segir ekkert um hvort blaðið var betra út frá sjónarmiðum ritstjórnar. Morgunblaðið sigraði af því það hafði forskot og auglýsingamarkaðurinn var miskunarlaus og styrkti alltaf sterkasta blaðið.

Á Íslandi kveiknaði seinna á neytendamarkaði. Það var ekki ljóst fyrr en undir lok áttunda áratugarins að Morgunblaðið bæri höfuð og herðar yfir aðra íslenska fjölmiðla. Það var orðið meira en blað hægri manna í Reykjavík og nágrenni heldur vildi verða blað allra landsmanna.

Öll önnur stórblöð á Vesturlöndum brugðust við með svipuðum hætti. Þau reyndu að axla þá samfélagslegu ábyrgð sem efnahagslegur styrkleiki og mikil útbreiðsla færði þeim. Þau breyttu talsmáta sínum eftir því sem fjölgaði í salnum. Blöðin reyndu að halda utan um allt samfélagið og draga í gegnum sig vitræna umræðu.

Eins og Broddi Broddason er rödd hamfara á Íslandi þannig mælti Walter Cronkite fram heismmynd Bandaríkjamanna áratugum saman. Massafjölmiðlarnir teiknuðu upp heismmyndina, röðuðu atburðum í áhersluröð, túlkuðu þá og sögðu okkur hvað okkur átti að finnast um hvað.
Eins og Broddi Broddason var rödd náttúruhamfara og stórslysa á Íslandi þannig mælti Walter Cronkite fram heimsmynd Bandaríkjamanna áratugum saman. Massafjölmiðlarnir teiknuðu upp veröldina, röðuðu atburðum í áhersluröð, túlkuðu þá og sögðu okkur hvað okkur átti að finnast um hvað og hvers vegna.

Á sjónvarpsmarkaði hélt takmörkuð burðargeta hliðrænna útsendingatil aftur að fjölgun stöðva og á flestum mörkuðum urðu aðeins til ein eða tvær sjónvarpsstöðvar. Í því stóra landi Bandaríkjunum störfuðu aðeins þrjár landsstöðvar. Í krafti fákeppni byggðu stöðvarnar upp sterka efnahagslega og samfélagslega stöðu. Þær höfðu í sameiningu einkaleyfi á dreifingu auglýsinga og upplýsinga á öldum ljósvakans. Þegar fréttaþulir kvöldfréttatímanna mæltu fram fréttir dagsins úr predikunarstól sínum teiknuðu þeir upp þá veröld sem Bandaríkjamenn gengu inn í daginn eftir.

Stafrænar sjónvarpsútsendingar rufu einokunarstöðuna. Til að þjóna öllum jafnt höfðu landsstöðvarnar sent út efni sem snerti sem flesta eitthvað; kannski fáa sterkt, en alla eitthvað. Dagskrár þeirra og fréttamat var almennt. Þegar sjónvarpsstöðvum fjölgaði kom í ljós að eftirspurnin eftir slíku efni var veik. Fólk sætti sig við hið almenna þegar ekki var annað í boði.

Dagblöðin fengu ekki samkeppni að ráði fyrr en upp úr síðustu aldamótum. Með fréttaveitum á Internetinu urðu almennar fréttir ókeypis. Þar með grófst undan hvata áskrifenda til að borga fyrir þessa þjónustu. Einokun ákriftarblaðanna á dreifingu upplýsinga um samfélagið var rofin. Og þar með brast yfirburðarstaða þeirra á auglýsingamarkaði. Þau höfðu ekki lengur verndaða stöðu í dreifingu almennra upplýsinga um samfélagið.

Tækniframfarir geta valdið hrörnun og dauða fjölmiðla en fjölmiðlar eru ekki aðeins tæknilegt fyrirbrigði heldur hafa þeir samfélagslegt gildi og þurfa að standa undir sér viðskiptalega. Góð tækni finnur finna sér ekki alltaf traustan viðksiptalegan grunn. Virkni auglýsinga í dagblöðum og sjónvarpi er þannig meiri en á vefnum og þótt fólki verji meiri tíma á vefnum en við dagblaðalestur þá er enginn einstakur vefmiðill sem kemst nærri stærstu dagblöðunum í dreifingu og virkni.
Tækniframfarir geta valdið hrörnun og dauða fjölmiðla. En fjölmiðlar eru ekki aðeins tæknilegt fyrirbrigði heldur hafa þeir samfélagslegt gildi og þurfa að standa undir sér viðskiptalega. Góð tækni finnur sér ekki alltaf traustan viðksiptalegan grunn. Virkni auglýsinga í dagblöðum og sjónvarpi er þannig mun meiri en á vefnum. Þótt fólki verji meiri tíma á vefnum en við dagblaðalestur ða sjónvarpsgláp þá er enginn einstakur vefmiðill sem kemst nærri stærstu dagblöðunum í dreifingu og virkni.

En þetta á fyrst og fremst við um áskriftarblöð. Þegar rætt er um fall dagblaða víðast um heim er gengið út frá áskriftarblöðum. Við Íslendingar höfum búið við þá sérstöðu að eiga fríblöð sem borin eru út í hús. Þau tóku yfir stöðu áskriftarblaða á auglýsingamarkaði. Það má síðan deila um hversu vel þau stóðu undir samfélagslega hlutverkinu sem efnahagslegur styrkleiki og mikil útbreiðsla færði þeim.

Lestur Fréttablaðsins hefur vissulega dregist saman undanfarin áratug. Að hluta til vegna þess að dregið hefur verið úr dreifingu til þess að spara útgjöld tímabundið. Að teknu tilliti til þess getum við áætlað að lestur Fréttablaðsins hafi fallið úr 66 prósentum þjóðarinnar í 50 prósent. Til samanburðar hefur lestur Morgunblaðsins dregist saman úr 64 prósentum í 28 prósent. Það er ekki svo langt síðan að áhorf á kvöldfréttir Ríkissjónvarpsins var um og yfir 40 prósent. Í dag er það rétt rúmlega 20 prósent. Og þótt notkun á Internetinu aukist gríðarlega á það ekki við um notkun fólks á einstökum netmiðlum. Fréttablaðið trjónir yfir einstökum miðlum á Internetinu. Í samanburði eru þeir flestir minni en peð. Þrátt fyrir minni lestur Fréttablaðsins hefur það í dag meiri yfirburði yfir aðra miðla en það hafði fyrir tíu árum. Það hefur minnkað en aðrir miðlar hafa minnkað enn meira eftir því sem þeim fjölgar.

Það er því mikil einföldun að lesa það úr samfélagsbreytingum umliðna ára að pappírinn sé að láta undan netinu. Það sem hefur gerst er að almennt efni dagblaða er ekki lengur söluvara og almennt efni sjónvarpstöðva hefur látið undan í samkeppninni í fjarstýringunni. En ef það er mikil samkeppni í fjarstýringunni; þá er samkeppnin enn meiri á lyklaborðinu og í farsímanum.

Í þessu umhverfi hafa fríblöðin haldið mun betur í sinn notendahóp en aðrir miðlar. Það gera þau í krafti dreifingar sinnar. Enginn fjölmiðli hefur tekist betur en Fréttablaðinu að halda í sína notendur á undanförnum árum — að undanskyldum Fréttatímanum. Fréttatíminn er sá miðill sem best hefur haldið sínum lesendum.

Það er markmið endurskipulagðrar ritstjórnar Fréttatímans að nýta öflugt dreifikerfi til að segja lesendum blaðsins sögur úr samfélaginu sem við deilum á milli okkar. Smjörþefinn af því má sjá í blaðinu þessa vikuna. Á næstu vikum og mánuðum mun koma betur í ljós hvernig tekst til. Vonandi tekst okkur að standa undir þeirri samfélagslegu ábyrgð sem mikil dreifing og efnahagslegur styrkleiki færir okkur.

Gunnar Smári

The post Blöðin eru dauð — lengi lifi blöðin appeared first on Fréttatíminn.

Viewing all 7652 articles
Browse latest View live