Það er ekki hægt að halda því fram að íslensk skattayfirvöld hafi gengið fram af hörku gagnvart því auðfólki sem hefur reynt að nota aflandsfélög til að lækka skattgreiðslur. Skýrasta dæmi þess er líklega mál Einars Sveinssonar, föðurbróður fjármálaráðherra, og Birnu Hrólfsdóttur, eiginkonu hans.
Þau hjónin seldu hlutabréf í Glitni um páskana 2007 fyrir rúma 3 milljarða króna. Bréfin höfðu hækkað mjög í verði árin á undan og söluhagnaður hjónanna var um 2 milljarðar króna. Undir eðlilegum kringumstæðum hefðu þau þurft að borga um 200 milljónir króna í fjármagnstekjuskatt en fjármagnstekjuskattur var á þessum tíma aðeins 10 prósent þótt tekjuskattur launatekna hafi verið nálægt 40 prósentum.
Í stað þess að greiða þennan hlutfallslega litla skatt keyptu þau Einar og Birna hlutabréf í bresku félagi, Melrose Place, fyrir um einn milljarð króna skömmu fyrir ráðgerða arðútgreiðslu þess félags. Melrose PLC hafði kynnt áætlun um myndarlega útgreiðslu arðs til hluthafa vegna uppsafnaðs söluhagnaðar innan félagsins og skipti á hlutabréfum. Hluthöfum stóð til boða að fá hámarks arð ef þeir sættust á að fá áhrifalítil og nánast verðlaus hlutabréf í skiptum fyrir upprunalegu bréfin.
Seldu bréfin á 10 pund
Þann kost tóku hjónin Einar og Birna. Þau keyptu hlutabréf fyrir um milljarð króna og fengu skömmu síðar útgreiddan arð fyrir næstum sömu upphæð, auk verðlítilla hlutabréfa sem þau seldu fyrir 10 sterlingspund daginn eftir. Í félagi þeirra myndaðist við það milljarðs króna tap sem þau drógu frá tveggja milljarða króna hagnaði. Þau borguðu því aðeins 10 prósent fjármagnstekjuskatt af einum milljarði en ekki tveimur.
Ef Melrose Place hefði verið skráð á Íslandi hefðu þau hjónin þurft að greiða fjármagnstekjuskatt af arðinum út úr félaginu, en samkvæmt breskum skattalögum þurftu þau engan skatt að greiða. Með þessari leikfléttu lækkuðu Einar og Birna skattgreiðslur sínar því um um það bil 100 milljónir króna. Þau borguðu 100 milljónir króna í stað 200 milljóna.
Íslenski skatturinn sætti sig ekki við þetta, mat kaupin á hlutabréfunum í Melrose PLC sem sýndargjörning til að komast hjá skattgreiðslum og lagði 100 milljóna króna skatt á arðgreiðslurnar með 25 prósent álagi vegna rangra skattaskila. Þau hjónin sættu sig ekki við þetta og höfðuðu mál gegn skattinum en töpuðu því bæði í héraði og fyrir hæstarétti.
Sektir margfalt hærri en álagið
Ef íslensk stjórnvöld vildu beita sér af hörku gegn skattaundanskotum og skattahliðrun efnafólks hefði verið kjörið að láta á það reyna hvort í þessu máli hafi ekki verið svo einbeittur brotavilji að höfða hefði mátt refsimál. Sum Hrunmálanna svokölluðu eru alla vega höfðuð á veikari grunni.
Hámarssekt vegna skattaundanskota er tífaldur sá hagnaður sem brotaþoli hafði af svikunum. Það er gæfi hærri upphæð af 100 milljón króna ávinningi þeirra Einars og Birnu af kaupunum í Melrose Place en þau 25 prósent sem þau þurftu að borga í álag. Annars vegar erum við að tala um 25 milljónir króna og hins vegar 1000 milljónir króna.
Þótt 1000 milljónir króna hljómi sem gríðarlega há upphæð er hún samt ekki svo ýkja mikið hærri en sú upphæð sem þau hjónin hefðu greitt til ríkissjóðs ef fjármagnstekjur væru skattlagðar á sama hátt og launatekjur.
The post Reyndu að koma 100 milljónum undan skatti með sýndarviðskiptum appeared first on Fréttatíminn.