Jólasýning Borgarleikhússins í ár er Njála. Leikrit sem byggt er á einni ástsælustu Íslendingasögunni, Brennu-Njálssögu. Leikgerðin er í höndum þeirra Mikaels Torfasonar og Þorleifs Arnarssonar sem einnig leikstýrir. Þorleifur er vanur því að fara sínar eigin leiðir og mikil leynd hvílir yfir því hvaða leikari leikur hvaða hlutverk í sýningunni, og þá sérstaklega hver muni fara með titilhlutverkið, Njál. Brynhildur Guðjónsdóttir leikkona fer með eitt hlutverka sýningarinnar og viðurkennir hún að hún sé búin að lesa mikið og læra texta Njáls. Hún segist þó ekki alveg vera viss ennþá hvort hún muni túlka hann á endanum.
„Enn sem komið er, hef ég verið að fást svolítið við hann Njál. Ég fer ekkert í grafgötur með það. En það er alveg skýrt að það getur breyst, alveg fram að frumsýningu,“ segir Brynhildur Guðjónsdóttir leikkona. „Þannig leikstýrir Þorleifur. Núna erum við búin að æfa í tvær vikur og það hefur verið algerlega stórkostlegt. Hans vinnuaðferð er mjög opin fyrir okkur, en hún er lokuð fyrir honum. Í þeim skilningi að hann veit hvað hann vill,“ segir hún. „Hann ýtir okkur mjög langt og það er mjög mikið frelsi. Ég veit ekkert hvað gerist næst. Það er svo mikið traust og gagnkvæm virðing að við getum ekki annað en farið alla leið í þessari vinnu. Þetta er líka alveg rosalega erfitt. Brjálæðislega mikill texti,“ segir hún. „Ég hef bæði fengist við Eglu og Laxdælu og þetta er miklu erfiðara. Það eru svo miklar lagaflækjur og það sem mér finnst svo áhugavert við þessa sögu er hvað hún er miklu karllægari í allri byggingu. Hún minnir um margt á réttardrama. Atburður gerist og svo er dæmt í málinu. Réttarkerfið var vissulega annað á þjóðveldisöld en það sem við þekkjum í dag, og það er bara svo gaman að skoða þetta,“ segir Brynhildur. „Við erum ekki kominn á þann stað að tímasetja þetta verk. Það er enginn með GSM síma í sýningunni, en um leið er heldur enginn með sverð og skjöld. Nema kannski stundum,“ segir hún sposk.
„Það mun alveg pottþétt vera þannig að karakterarnir geta verið margfaldir upp að vissu marki. Gunnar mun hafa sig í frammi fimmfaldur. Ímynd Hallgerðar mun líka koma sterkt fram. Bergþóru er líka lýst sem dreng góðum. Hvað þýðir það? Er það Jói Sig? Ég veit það ekki.“
Ein af þjóðargersemunum
„Njáll Þorgeirsson á Bergþórshvoli er fullkomlega passífur karakter,“ segir Brynhildur. „Hann gerir aldrei neitt, segir ekki neitt, nema hann sé inntur álits og þurfi að leysa einhverja flækju. Hann er aldrei hvatinn að neinu í sögunni. Ef maður skoðar hvert sé aðalhlutverkið í sögunni þá sér maður Hallgerði og um leið hinar konurnar í sögunni,“ segir hún. „Eins og Unnur Marðardóttir sem þarf að láta sækja fyrir sig fé og setur frænda sinn, Gunnar Hámundarson, af stað, sem er líka hetja í sögunni. Skarphéðinn er einnig mjög aktífur karakter í þessu öllu og svo Kári Sölmundarson sem er sá allra flottasti. Ef menn væru að keppast um þessi hlutverk erlendis þá held ég að fáir myndu rétta upp hönd og velja Njál,“ segir Brynhildur.
„Vinnuferlið er þannig að þetta er mjög stór hópur, sem spannar alveg frá yngstu leikurum Borgarleikhússins til þeirra sem mesta reynslu hafa í húsinu,“ segir hún. „Við erum líka með dansara úr Íslenska dansflokknum. Þarna mun koma inn karlakór á seinni stigum. Árni Heiðar píanóleikari er með okkur í þessu. Sunneva búningahönnuður og Ilmur leikmyndahönnuður eru mjög aktífir þátttakendur í vinnunni ásamt öllum hinum. Það sem Þorleifur gerir, er að hann skiptir okkur upp í hópa og sendir okkur út til þess að vinna ákveðinn part. Þegar við komum til baka þá sjáum við hvernig hver hópur vann hvern part,“ segir hún. „Í svoleiðis vinnu er ekkert ákveðið hver leikur hvern. Það bara gerist. Stundum tekur maður bara að sér það hlutverk sem hendi er næst. Frelsið er líka fólgið í því hvað við erum að grautast mikið með þetta. Um daginn voru allir karlleikararnir að leika Gunnar og allar konurnar voru að leika Hallgerði. Það er gaman. Það mun alveg pottþétt vera þannig að karakterarnir geta verið margfaldir upp að vissu marki. Gunnar mun hafa sig í frammi fimmfaldur. Ímynd Hallgerðar mun líka koma sterkt fram. Bergþóru er líka lýst sem dreng góðum. Hvað þýðir það? Er það Jói Sig? Ég veit það ekki. Við erum þó mjög vakandi fyrir því að þetta er þjóðargersemi og saga okkar Íslendinga,“ segir Brynhildur.
„Ef ég á að vera alveg hreinskilin þá veit ég samt ekki hvert við munum fara á næstu vikum fram að frumsýningu. Það er samt traust. Það er gagnkvæm virðing. Það er hugmyndaflug og vilji til þess að kanna þessar lendur. Það eru þvílík forréttindi að vinna með öllu þessu frábæra fólki. Það mundi gleðja mig mjög ef ég fengi að halda áfram að vinna með textann hans Njáls.“
Mikið traust og virðing innan hópsins
Brynhildur segir að leikgerðin sé unnin upp úr Njálssögu en um leið séu nýjar slóðir fetaðar. Hún er ekki hrædd um viðbrögð leikhúsgesta sem margir hverjir séu vanafastir í sínum skoðunum, sér í lagi hvað varðar Íslendingasögurnar. „Það segir sig auðvitað sjálft að við erum ekki að fara að leika þessa hundrað þúsund orða bók,“ segir hún. „Mikael og Þorvaldur hafa því gert þessa leikgerð og það er þeirra að vera þetta utanaðkomandi auga og gera þetta skiljanlegt. Líka fyrir þann sem aldrei hefur lesið Njálu. Það er þó klárt mál að hver og einn áhorfandi mun upplifa þetta á sinn hátt. Leikhús er þannig að þú átt ekki að þurfa að þekkja efnið áður en þú kemur. Þú átt að geta sest í salinn og horft á sögu, hver sem hún er,“ segir hún. „Sá sem er búinn að gera mjög djúpar rannsóknir á Njálu mun upplifa hlutina á annan hátt, og kannski sakna einhvers, en hann mun kannski í staðinn fá einhverja upplifun á einhverju sem hann þekkir, og skoða svo á annan hátt.
Nú erum við nokkur í þessum hópi sem höfum skoðað þessar sögur áður,“ segir Brynhildur. „Ég sagði t.a.m. sögu Þorgerðar Brákar. Konu sem um voru ritaðar ellefu línur í Egilssögu. Úr varð tveggja tíma leikrit, óhjákvæmilega út frá sjónarhorni konu því það var mín túlkun. Það er svo áhugavert að sjá að ég túlka kannski einhvern hlut á allt annan hátt en nýútskrifuð kollega mín, eða dansari úr dansflokknum. Það er það sem er svo gaman í þessu. Jóhann Sigurðarson er með sína sýn á þessum hlutum. Sigrún Edda Björnsdóttir svo með allt aðra. Svo uppgötvum við allskonar hluti í sameiningu. Við erum samt komin svo stutt á veg ennþá. Við erum ekki einu sinni komin heim að brennu,“ segir Brynhildur.
„Þetta verður stór og mikil sýning. Ef ég á að vera alveg hreinskilin þá veit ég samt ekki hvert við munum fara á næstu vikum fram að frumsýningu. En það er traust. Það er gagnkvæm virðing. Það er hugmyndaflug og vilji til þess að kanna þessar lendur. Það eru þvílík forréttindi að vinna með öllu þessu frábæra fólki. Það mundi gleðja mig mjög ef ég fengi að halda áfram að vinna með textann hans Njáls,“ segir Brynhildur með leyndardómsfullu augnaráði.
Fer í trans með Piaf
Edith Piaf hefur verið samferða Brynhildi um árabil. Hún lék söngkonuna í söngleik eftir Sigurð Pálsson í Þjóðleikhúsinu fyrir rúmum áratug og nú í desember ætlar Brynhildur að fagna aldarafmæli söngkonunnar með tónleikum í Hörpu. Hún segir tónlistina og sönginn vera mikla slökun fyrir sig og á auðvelt með að kúpla sig úr Njálu til þess að túlka tónlist söngkonunnar frönsku.
„Þetta fer ákaflega vel saman,“ segir hún. „Maður kemur dauðþreyttur af æfingum á Njálu, bæði líkamlega og jafnvel meira andlega. Þess vegna er æðislegt að fá aukið andrými með því að syngja Edith Piaf. Tónleikarnir verða þann 19. desember sem er um sama leyti og ég er á hápunkti æfingaferlisins á Njálu og ég ætla að nota þetta sem fullkomna slökun,“ segir hún. „Ég veit það og trúi því, því ég og mín Edith Piaf höfum verið svolítið eitt síðustu tíu ár og ég næ slökun í þessari tónlist. Þetta er líka bara gleðistund. Við erum ekki þarna til þess að vinna neina bikara. Við ætlum að heiðra bæði hana og Sigurð Pálsson, höfund leikritsins sem fagnar 40 ára rithöfundarafmæli um þessar mundir. Við verðum með sjö manna hljómsveit undir stjórn Jóhanns G. Jóhannssonar sem situr sveittur við útsetningar þessa dagana. Það er rosalega mikil tilhlökkun og þetta verður stórkostlegt. Það er bara að röddin haldist. Ég fer í einhverskonar trans þegar ég syng Edith Piaf. Ég fer eitthvert annað, en er þó ég,“ segir Brynhildur Guðjónsdóttir leikkona.
Njála verður frumsýnd í Borgarleikhúsinu 30. desember. 100 ára afmæli Edith Piaf verður í Hörpu þann 19.desember.
The post Við erum ekki enn komin heim að brennu appeared first on Fréttatíminn.