Óttar Sveinsson hefur gefið út bækurnar Útkall á hverju ári síðan árið 1994 og eru þær því orðnar 22 talsins með þeirri nýjustu, sem nefnist Útkall í hamfarasjó. Óttar segir vinnu sína við Útkallsbækurnar hafa verið um margt fróðlega og á undanförnum árum hefur hann áttað sig á því hve nauðsynlegt það er að tala um áföll og upplifanir. Fólkið sem Óttar hefur talað við á þessum 22 árum skiptir hundruðum og eru bækurnar orðnar mikilvægur liður í því að skrásetja sögu þjóðarinnar. Óttar segir nóg af sögum vera eftir og ætlar að halda áfram að skrifa.
„Þetta byrjaði nú allt saman árið 1994 þegar ég vann sem blaðamaður á DV,“ segir Óttar Sveinsson höfundur Útkallsbókanna.
„Ég kynntist þá þyrlusveit Landhelgisgæslunnar í gegnum starfið og snemma á því ári þá spyr ég Pál Halldórsson yfirflugstjóra hvort það hefði einhvern tímann verið skrifuð bók um þeirra fræknu ferðir. Svo þróaðist það út í það að ég gerði bók það árið sem hét Útkall: Alfa TF Sif. Sú bók fór í efstu sæti metsölulistanna og maður var alveg hlessa og ánægður, svo gerist það að þættirnir Rescue 911, sem framleiddir voru í Hollywood, sýndu þessu áhuga,“ segir hann. „Það var strax komið á samstarfi um þátt upp úr bókinni og svo kvikmynd úr efninu í næstu bók. Ég ætlaði nú aldrei að að gera aðra bók, en hún gekk jafnvel enn betur en sú fyrsta. Svo það varð ekki aftur snúið,“ segir Óttar.
„Þetta eru í kringum 25 til 30 manns í hverri bók. Þegar ég fór að líta til baka þá hefur það komið mér mest á óvart að þessi vegferð sem það er að fara í gegnum slys og slíka atburði, var að hafa mikil áhrif á sögupersónurnar. Að því leytinu til að þessi samtöl voru að gefa þessu fólki ákveðna áfallahjálp.“
Samtölin verið áfallahjálp
Árið 2003 stofnar Óttar bókaútgáuna Útkall enda bækurnar orðnar tíu talsins. Útgáfan hefur svo stækkað, hefur nú fleiri titla á sínum snærum og Útkallið ekki eina útgáfan. „Ég hef verið í samstarfi við frændur mína Örn og Örlyg,“ segir Óttar. „Örlygur er föðurbróðir minn, og sonur hans Halldór hefur verið í samstarfi með mér. Það var því byggt á gömlum grunni. Það sem er kannski merkilegast við þessar útkallsbækur mínar er það hvað ég hef talað við marga við gerð bókanna,“ segir hann. „Þetta eru í kringum 25 til 30 manns í hverri bók. Þegar ég fór að líta til baka þá hefur það komið mér mest á óvart að þessi vegferð sem það er að fara í gegnum slys og slíka atburði, var að hafa mikil áhrif á sögupersónurnar. Að því leytinu til að þessi samtöl voru að gefa þessu fólki ákveðna áfallahjálp,“ segir Óttar. „Mjög lýsandi dæmi er til dæmis sagan úr bókinni sem kom út fyrir þremur árum. Hún fjallaði um snjóflóðin sem féllu í Neskaupsstað árið 1974. Þá gerist það að ég kem úr Reykjavík og fer að skrifa um þennan atburð. Allir sem mundu eftir þessu og upplifðu voru til í að segja sína sögu af þessu og mikið af þessu fólki hafði ekki sagt frá eða talað um þennan atburð í öll þessi ár,“ segir hann. „Hvað þá fengið einhverja áfallahjálp eða slíkt. Það sama gekk yfir alla aðra íbúa bæjarins. Fólk upplifði samtölin við mig fyrir bókina, sem einhvers konar hjálp. Það sem ég er að fara yfir í þessum bókum eru hamfarir. Þeir sem upplifa þetta þurfa að tala um þetta. Hvort sem það eru íbúar bæjarfélaganna eða líka björgunarsveitafólk sem fer einnig í ákveðna vegferð sem tengist áfallahjálp við gerð þessara bóka. Þetta er það sem hefur gefið manni mesta gleði í hjartað,“ segir hann. „Svo með þessu fór ég sjálfur að hugsa um mín áföll og sótti mér áfallahjálp vegna systurmissis sem ég varð fyrir, fyrir nokkrum árum,“ segir Óttar. „Á sínum tíma var ekkert um það að leita sér hjálpar við áföllum. Fólk hélt bara áfram og þótti óþarfi að vera að ræða þessa hluti eitthvað frekar. Þjóðin ræddi þessa hluti ekki neitt, nema kannski undir áhrifum áfengis.“
„Þar var biðröð í suma titlana á bókasafninu. Mér fannst mjög gleðilegt að allt þetta brölt í gegnum tíðina hefur orðið til þess að börnin sækja í þetta lesefni. Á tímum þar sem lestur á undir högg að sækja,“
Útkallið vinsælt í skólum landsins
Útkallsbækurnar eru merkileg heimild um sögu þjóðarinnar í gegnum tíðina. Það gleður Óttar mjög hvað margir skólar hafa tekið það upp að láta nemendur lesa bækurnar. Hann segir sögurnar vera nægar í næstu bækur. „Það er nóg til,“ segir Óttar. „Það er mikið eftir. Margir hverjir stórir hlutir. Það sem er skemmtilegt er að í fyrra var farið að hringja töluvert í mig úr grunnskólum landsins,“ segir hann. „Til dæmis var hringt í mig frá grunnskólanum á Dalvík þar sem ég var beðinn um að koma í heimsókn. Þar áttu kennararnir mjög gott með að fá börnin til þess að lesa Útkallsbækurnar,“ segir Óttar. „Þar var biðröð í suma titlana á bókasafninu. Mér fannst mjög gleðilegt að allt þetta brölt í gegnum tíðina hefur orðið til þess að börnin sækja í þetta lesefni. Á tímum þar sem lestur á undir högg að sækja,“ segir hann. „Þessar sögur eru partur af sögu þjóðarinnar. Fólk um allt land á tengingu við þessar sögur því þetta er íslenskur raunveruleiki. Á Dalvík spurði ég börnin hve mörg þeirra hefðu orðið fyrir áfalli í lífinu. Það komu blik í mörg augun og þá fór ég yfir það með þeim hve mikilvægt það er að tala við einhvern um áföll sem maður verður fyrir,“ segir Óttar. „Þetta eru frásagnir og flestir eiga auðvelt með að lesa þessar sögur. Þetta eru spennusögur fyrst og fremst. Nú er búið að gefa þetta út í mörgum löndum erlendis og nú liggur fyrir að framleiða kvikmynd eftir sögunni Útkall á jólanótt, svo þetta hefur nú undið upp á sig á þessum 22 árum,“ segir Óttar Sveinsson rithöfundur.
The post Útköllin hafa opnað fólk appeared first on Fréttatíminn.